Kırklareli’de mesleğe başladığım ilk günden beri eğitim öğretim dönemi boyunca en önemli olan şeyin kendini mesleki anlamda geliştirmek olduğunu fark ettim. Okul ortamlarında görev yapan sosyal hizmet uzmanlarının ABD’deki mesleki gelişimi, 1900’lerin başlarında “ziyaretçi öğretmen” olarak isimlendirildikleri günlerden, okul sosyal hizmeti uygulamaları için ulusal standartlar oluşturulduğu günlere doğru evrilmiştir.

İlk yıllarda okullarda çalışan sosyal hizmet uzmanları, okul dışındaki bağımsız acentalardan karşılanmıştır. ilk kez 1913’de, New York, Rochester’da okulların kendi bünyesinde sosyal çalışmacılar istihdam edilmeye başlanmıştır. “Ziyaretçi öğretmenler” olarak isimlendirilen ilk okul sosyal hizmet uzmanlarının ev ziyaretleri yapması, öğretmen ve okul yöneticilerine danışmanlık vermesi gibi o zamanki çoğu uygulamaları bugün bile hala meslek elemanları tarafından uygulanmaktadır.

1920’li yılların sonlarında, ziyaretçi öğretmenler arasında, sınıf öğretimine ayrılan zaman ve sosyal kişisel çalışma deneyiminin gerekliliği gibi konularda görüş ayrılıkları ortaya çıkmıştır. Bu dönemde okul sosyal hizmetinin meşruiyet kazanmasında, sosyal çalışma lideri Editt Aboot’ın, ziyaretçi öğretmenlerin mesleki bilgi, anlayış ve deneyime sahip olmalarının zorunlu olduğunu, bunu da sadece iyi donanımlı bir sosyal çalışma meslek okulunun verebileceğini savunması etkili olmuştur.

969’da “Sosyal Değişim ve Okul Sosyal Hizmeti” adlı ulusal çalışma atölyesinde yapılan sunumlar, “Toplumda Okul” (The School in Community-1972) adlı kitapta yayınlanmıştır. 1970-80 li yıllarda, eğitimsel konferanslar, okul sosyal hizmeti ile ilgili yasal düzenlemeler güçlü bir büyüme getirmiştir. NASW, 1973’de Okullarda Sosyal Çalışma Konseyi’ni ilk kez toplamış ve 1975’de de, okul sosyal hizmeti için ilk standartları oluşturmuştur

Bu arada 1978 yılında, eğitim alanındaki sosyal hizmet uygulamalarına rehber olması, bu uygulamaların geliştirilmesi ve uygulamacıların deneyim paylaşımlarını sağlamak üzere, NASW tarafından, “Social Work in Education” adlı süreli dergi, yayınlanmaya başlanmıştır. Bu dergi halen “Children and Schools” adıyla yayınlanmaya devam etmektedir.

SSWA, okul sosyal hizmetini geliştirmek amacıyla çeşitli çalışmalar gerçekleştirmektedir. Bu çalışmalardan birisi, ulusal ve uluslararası konferanslar düzenlemektir. Birlik tarafından en son düzenlenen Uluslararası Okul Sosyal Hizmeti Konferansı, 2015 yılında, “Çocuk Dostu Okul” ana teması ile Mongolia da gerçekleştirilmiştir. Konferansta dört alt tema yer almıştır. Bu alt temalar: olumlu ilişkiler yaratmak, çocuk koruma, çocuk katılımı ve işbirliği’dir. Konferansa ev sahibi ülke dışında, 14 ülke katılım sağlamış ve 7. Uluslararası Okul Sosyal Hizmeti Konferansının 2017 ya da 2018 yılında, Çin Beijing’de düzenlenmesi kararı alınmıştır

Okul temelli sosyal hizmet, 19. yüzyılın sonları, 20. yüzyılın başlarında ilk uygulanmaya başladığı ABD, Kanada ve İngiltere’de olduğu gibi, çoğu ülkede zorunlu eğitim yasaları ile birlikte başlamıştır. Ancak zorunlu eğitim yasalarına ihtiyaç duyulmasının nedeni, yoksulluk ve eğitimsizlik kısır döngüsünü aşma gereksinimi olmuştur. Okul sosyal hizmetinin uygulandığı ülkelerde okul sosyal hizmet uzmanının rolleri ve görevleri ülkenin ihtiyaçlarına, politikalarına, öğrencilerin çoğunlukla yaşadıkları sorunlara göre farklılaşmaktadır. Örneğin Kanada’da, çoğu okul sosyal hizmet uzmanının görevi vaka yöneticisi olarak çalışmak olup, temel rolü krize müdahaledir. Kanada’da öğrenci sorunları ve okullarda görevli sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ABD ile çok benzerlik göstermektedir.

Almanya’da, sosyal hizmet toplum temellidir ve okullarda görevli sosyal hizmet uzmanı da, bireysel müracaatçılardan daha çok, bulunduğu yerleşim birimindeki çocuklar, gençler ve aileleri kapsayan tüm nüfusa karşı sorumludur. Bu hizmetleri sağlayabilmek için kent ve ülke refah birimiyle birlikte çalışır. Okul temelli sosyal hizmet, halen 53 ülkede uygulanmaktadır. Bu ülkelerden bazıları, ABD, Almanya, Bahamalar, Birleşik Arap Emirlikleri, Çin, Danimarka, Fransa, Gana, Hollanda, Hindistan, İngiltere, Kanada, Kuzey Afrika, Lüksemburg, Pakistan, Rusya, Siri Lanka, Suudi Arabistan ve Yunanistan’dır

Dünya’daki okul sosyal hizmeti uygulamalarına bakıldığında, okul öncesi çağından başlamak üzere lise dengi devlet okullarına devam eden öğrenim çağındaki çocukları kapsadığı görülmektedir. Bu adımdan on beş yıl sonra, 1983 yılında, V. Beş Yıllık Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu Raporu’nda, öğrenci sorunlarının önlenmesi için öğrencilere rehberlik ve danışmanlık hizmeti verilmesinin önemine dikkat çekilmiş; bu amaçla, Batı’da örnekleri görülen okul sosyal hizmeti ekibinin ülkemizde de kurulması hazırlıklarının başlaması gerektiği öngörüsünde bulunulmuştur.

2013 yılında okul sosyal hizmeti ile ilgili mevzuattaki gerilemeye rağmen, 2013 yılı sonunda kabulüne karar verilerek Resmi Gazete’de yayınlanan “Ulusal Çocuk Hakları Strateji Belgesi ve Eylem Planı”nında 2016 yılında okul sosyal hizmet sisteminin kurulması hedefi yer almıştır. Ancak bu hedefin, “Okullarda çocuk, aile ve okul yönetimi arasında gerekli işbirliğini sağlamak ve şiddet öyküsü olan çocukları tespit ederek psiko-sosyal yönden desteklemek” biçiminde ifadelendirilmesi, okul sosyal hizmetinin daha başlangıcından itibaren önünü kapatacak, sınırlandıracak ve sorunlu başlamasına neden olacaktır. Bunun nedeni, çocuk, aile ve okul arasında gerekli işbirliğinin ne için sağlanacağının belirtilmemesi olduğu kadar; çalışma birim amacının da sadece şiddet öyküsü olan çocukları psiko-sosyal olarak desteklemek ile sınırlandırılmış olmasıdır.