Son zamanlarda kiminle konuşsam iş hayatında yaşadığı sorunların kendi sosyal yaşamına yön verdiğini ifade ediyor. Kırklareli’de özellikle gençlerin en büyük sıkıntısı mobbing diyebilirim. Mobbing kavramı “mob” kökünden gelmektedir. Mob sözcüğü İngilizcedir. Anlamı kararsız kalabalık, şiddete yönelmiş topluluktur. Türkçede Mobbing kavramı, işyerinde psikolojik şiddet anlamına gelmektedir. Mobbing, fiziksel tacizi önlemek için bir tür psikolojik tacizdir ve genellikle gelişmiş ülkelerde kullanılmaktadır.
Gelişmiş ülkelerin hizmetler sektörü geniş olduğu için çalışanların sayısı da doğru oranla fazladır. Çalışanların sayısı arttıkça artan psikolojik şiddet şikâyetleri bunalımlar meydana gelmektedir. Psikolojik şiddet, örgütsel sağlığı ve iş barışını olumsuz etkileyen sosyal ve sosyal bir olgudur. Psikolojik şiddet zararlı bir araç olabileceğinden, aynı zamanda ahlaki değeri ve sosyal değeri aşındırabilir ve onların ahlaki değeri ve sosyal değeri aşındırmasına yardımcı olabilir.
Psikolojik şiddet ilk olarak Avrupa ülkelerinde ortaya çıkan bir terimdir. Türkiye’de daha sonra belirmiş fakat üzerinde yeterince çalışma yapılmamıştır. Mobbingin ilk çalışmaları: Hayvanları inceleyen etolojist Lorenz tarafından bir grup kazın bir tilkiyi korkutmak için yaptığı saldırı olarak tanımlanmıştır. Heinemann’ın sınıf içerisinde yaptığı çalışma ders esnasında sınıf içerisinde kişilerin birbirlerine neler yapabilecekleri üzerine çalışmıştır.
80’li yıllarda İsveç’te yaşayan Alman çalışma psikoloğu Heinz Leymann tarafından, belli bir işyerinde çalışanlar arasında benzer tipte, uzun dönemli, düşmanca ve saldırgan davranışların varlığına dair yaptığı saptamaların sonucunda kullanılmıştır.
Mobbing kavramının tanımında üç ortak unsur vardır: Birincisi, mobbing niyetiyle hiçbir ilgisi olmayan davranışın mağdur üzerindeki etkisidir. İkincisi, bu etkilerin olumsuz olup olmadığı, yani kurbanı incitip incitmediğidir. Üçüncü unsur, devam eden mobbing operasyonlarının sürekliliğidir. Yani, eylemin ne kadar ve ne kadar sürdüğüdür. Mobbingin her işyerinde veya kuruluşta ortaya çıkması kaçınılmazdır. Örgüt bu davranışları görmezden geldiği, göz yumduğu, hatta kışkırttığı takdirde mağdur, karşısındaki çok sayıda ve güçlü kişiler karşısında kendisini çaresiz görür.
Kişinin çaresizliği artan baskıdan dolayı bir bunalıma dönüşür. Bu bunalıma sebep olan etmen psikolojik şiddet yani mobbingdir. Artan psikolojik şiddet ile kişi çareyi istifa etmekte bulmaktadır. Bu bazı işletmelerin veya bir grup çalışanın kişiye uyguladığı strateji olarak da ele alınabilir.
Psikolojik şiddet: “İnsanların kendilerine olan öz-saygılarına ve güvenlerine yöneltilen bir saldırıdır.” Mobbingcinin amacı, kurbanı kendi iradesine bağımlı hale getirip, kişiliğini tartışmasız kabul etmesini sağlamaktır. Mobbingci bu yolla, kurbanın kendine olan saygısını yitirerek, benliğini öldürerek; kendisine karşı saygılı, terbiyeli olmasını ve koşulsuz itaatini sağlamayı amaçlar.
Psikolojik şiddetin belli bir sebebi yoktur. Birçok faktör mobbingin oluşmasına sebep olabilir. İlk başta madalyonun iki yüzünde de farklı terslikler çıkar. Kurban boyun eğmeyi kabul etmediği, direnç gösterdiği için Mobbingci taraf hamlesini yapar. Yeni hedefi kurbanını sözleri ve hareketlerine pişman edip kendisine itaat eder hale getirmektir. Kendisine olan öz saygısını kaybetmesini, işinden uzaklaşmasını ve hatta istifa etmesini amaçlar.
Kurbanın yetenekli oluşu, güvenilir ve etik oluşu, kurum ve kişideki yanlışları gözlemlemesi gibi faktörler; mobbingi başlatan temel faktördür. Mobbingci davranışlarının ortaya çıkarılması ve şikâyet edilmesi, mobbingci tarafından tahammül edilemeyen bir durumdur. Ayrıca hedef kişi iradesi yüksek veya yetenekleri fazla biriyse bu Mobbingci için oldukça zorlayıcı bir durumdur. Çünkü kurbanın iradesinin kırılması, yalanlar ve iftiralar ile kendisine bağlı hale getirmek oldukça zorlayıcıdır. Bu tip durumlarda Mobbingci daha fazla kıskançlık ve hırsa bürüneceği için daha farklı psikolojik çökertme yöntemlerine başvurmaktadır.
Mobbingciler kendi fikirleri ve ideolojilerinin örgütte geçerli kural olmasını sağlamak, rakip kazanmaktan hoşlanmak, yeni eğlence arayışında olmak sosyo-etnik görüş ve önyargıları ışığında farklı ideoloji ve kökenlere saldırmak amacıyla mobbinge başvururlar. Bunların dışında da mobbingi ortaya çıkarabilecek farklı faktörler vardır. Yönetim kaynaklı oluşan mobbing, kurum yapısından kaynaklı mobbing, çalışma koşullarından kaynaklı mobbing, mobbingcinin kişiliğinden kaynaklı ortaya çıkan mobbing, kurbanın kimliği ve kişiliğinin çevredekilere uymamasından kaynaklanan mobbing gibi birçok farklı ortaya çıkış sebebi vardır.
Kurumsal liderliğin yetersizliği, kurumdaki düşük moral seviyeleri, tasarımda yeterliliğin bulunmaması, mesleki yetersizlik, örgütsel statü düşüklüğü, zayıf yönetim, aşırı iş yükü, iş yetiştirmede baskı, yöneticinin aşırı kuralcı oluşu, yetersiz sayıda personel, statü hevesi, stresli iş ortamı, mobbingcinin kıskanç oluşu, duygusal dengesizliği, kavgacı kişiliği gibi faktörler; kurumlarda oluşan başlıca mobbing sebepleridir.
