Tütün, alkol, madde, kumar ve teknoloji ile ilgili sorunlar yaşayan kişilere psikolojik ve sosyal destek sağlayarak yeniden hayata kazandırılmaları için yardımcı olmayı amaçlayan Yeşilay Danışmanlık Merkezi (YEDAM) Kırklareli, ücretsiz verdiği bu hizmetleri ihtiyacı olan tüm Kırklarelililere ulaştırmayı amaçlıyor. Bu kapsamda YEŞİLAY Kırklareli Şube Başkanı Aslı Karakahya ve YEDAM Uzmanları düzenledikleri basın toplantısında YEDAM’ın faaliyetleri hakkında açıklamalarda bulundular.
“Biz YEDAM olarak ihtiyacı olan tüm danışanlarımıza hizmet vermeye hazırız” diyen YEŞİLAY Kırklareli Şube Başkanı Aslı Karakahya, şu açıklamalarda bulundu;
Bir Rehabilitasyon Hizmeti Olarak YEDAM Modeli
“Yeşilay’ın ilk hizmeti koruyucu ve önleyici faaliyetlerdi ancak bakıldı ve görüldü ki bir rehabilitasyon hizmetine de ihtiyaç var. Çünkü kişiler bağımlılık geliştiriyor. O yüzden 2013 yılı itibariyle diğer ülkelerdeki bağımlılık süreçleri de incelendi. Etkinliklere katılım gösterildi ve 2015 yılında ülkemize özgü bir model ortaya konuldu. Buna da Yeşilay Danışmanlık Merkezi (YEDAM) modeli diyoruz.
2016 yılı itibariyle İstanbul’da ilk pilot çalışmalara başlandı. Pilot çalışmalardan sonra verim alabildiğimizi görünce, bu alanda hizmete ihtiyaç olduğunu da gördük diğer illere de YEDAM’lar yayıldı. Şu an 107 merkezde tüm illerde ve Kuzey Kıbrıs’ta ilerlemeye devam ediyoruz. Buna ek olarak 2’de rehabilitasyon merkezimiz açıldı. YEDAM’lar ayaktan hizmet veren merkezler. Rehabilitasyon merkezleri ise Bursa ve Diyarbakır’da yataklı bir şekilde hizmet veriyor. AMATEM’lerden farklı olarak yatış sürelerimiz oldukça uzun. 6 ay gibi bir yatış süremiz var. Buralarda tamamen ücretsiz bir şekilde hizmet veriliyor. Biz Kırklareli’nde de bir Rehabilitasyon Merkezi olmasını istiyoruz. Buna ihtiyacımız var.”
Kırklareli’ndeki Tablo
“2020 yılında Kırklareli’nde hizmet vermeye başladık. 2020 yılından bu yana 468 bağımlı kişi bize başvurdu. Bunların içerisinde tütün, alkol, madde, kumar ve internet danışanlarımız var. Hala kapasitemiz var. Bu yüzden tanıtım çalışmalarına önem veriyoruz. Bağımlılıkta bir kişinin tamamen iyileştiğini söylemek zor. Bağımlılık kronik bir hastalık gibi. Tekrarlayabiliyor. Nüksedebiliyor. Bu yüzden bizim bir yıldan uzun süredir ayık tuttuğumuz danışanlarımız var. 1 yılı doldurunca pasta kestiğimiz danışanlarımız var. Ama bu 5 yıl sonra yine alkol kullanmayacak, kumar oynamayacak anlamına gelmiyor.
Bizde süreç hiç bitmiyor. Sürekli olarak takip etmemiz gerekiyor. İlk gelenleri haftalık olarak takip ediyoruz. Ardından iyileşme süresine göre görüşme aralıklarını açmaya başlıyoruz. 2 ayda bir, 6 ayda bir olabiliyor. Bu ömür boyu süreceğinden sadece tedavi ve görüşme aralıklarını açabiliyoruz. Tıpkı bir şeker hastası gibi…
Başvuran 468 kişi içinde danışanları ilk sırada tütün bağımlılığı geliyor. Diğer danışanlarda birbirine yakın. Alkol ve tütün bağımlıları ile kumar bağımlıları birbirine yakın ilerliyor ve ülkemizde kumar bağımlılığı da giderek artıyor.
Bu danışanların yaş ortalaması ise değişkenlik gösteriyor. Örneğin alkol bağımlıları genelde ileri yaşlarda oluyor. Ama internet bağımlılığı daha çok 12’li 18’li yaşlarda oluyor. Diğerleri ise birçok farklı yaştan olabiliyor.”
Diğer Kurumlarla Koordineli Çalışıyoruz
“YEDAM ayaktan psikososyal tedavinin uygulandığı bir merkez. İlaçlı bir tedavi merkezi değil. Buraya kişiler İlk başvurduğunda bağımlılık şiddetini ölçüyoruz. Birinci görüşmenin sonunda kişinin bağımlılık şiddetini sistem bize geri bildirim olarak veriyor. Eğer şiddetli bir bağımlılıkla karşı karşıyaysak biz Alkol ve Uyuşturucu Madde Bağımlıları Tedavi ve Araştırma Merkezi’ne (AMATEM) yönlendirmesi de yapabiliyoruz. Yani hem tıbbi destek hem de psikososyal destek birlikte yürütülüyor. Ancak kişinin düşük bir bağımlılığı var ise o zaman sadece psikososyal destek ile ilerliyoruz. Burada sadece bireysel görüşmeler yok. Kişi bize geldiğinde işini ya da ailesini kaybetmiş olabiliyor. Bu noktalarda da biz destek veriyoruz. Kişi buraya geldiğinde barınma desteğine ihtiyacı varsa barınma hizmeti veriliyor. Evsiz bir kişi ile psikoterapi yapmak ne kadar faydalı olabilir? Kişiye ilgili kurumlarla irtibata geçerek barınma hizmeti, ekonomik destek sağlayabiliyoruz. Kişinin İŞKUR yönlendirmesini yaparak işe yerleşmesini sağlayabiliyoruz. Kişinin bazen hiç mesleği olmayabiliyor. Bu durumda meslek edindirme kurslarına yönlendirerek oradan başlayabiliyoruz. Eğitim desteğine ihtiyacı varsa bunu sağlayabiliyoruz. Buraya geldiğinde ağır bir bağımlılığı varsa AMATEM randevusunu ayarlıyor gerektiğinde eşlik edebiliyoruz.
Bunlar burada bireysel görüşmeler kapsamında yapılan çalışmalar. Burada bireysel terapilerin yanında gurup çalışmaları da var. Grup terapilerinde bağımlılığı daha iyi tanıyabilmek, tedaviyi daha iyi yapabilmek adına uzmanlar eşliğinde birlikte çalışıyoruz. Bu noktada kişi hastalığını daha iyi tanırsa onla daha iyi mücadele edebiliyor. Yine atölye çalışmalarında kişi bulunduğu ortamdan uzaklaşsın, boş zamanlarını geçirebilsin, hobi sahibi olabilsin ve gerektiğinde meslek edinebilmesi için atölyelerden faydalanabiliyor. Kırklareli YEDAM bünyesinde el sanatları atölyesi, müzik atölyesi ve masa tenisi atölyesi hizmetleri veriyoruz. Ancak İstanbul’da gastronomi atölyesi, bilgisayar atölyesi de var. Atölyelerimizde çeşitleniyor. O yüzden atölyelerimize baktığımızda danışanlarımız, boş zamanlarını değerlendirebilecekleri, meslek edinebilecekleri, hobi edinebilecekleri ve riskli ortamlarından uzaklaşarak risksiz bir ortama ulaşabilecekleri bir imkan sağlıyor.
Buradaki hizmetlerimizde Halk Eğitimi Merkezi ve Gençlik ve Spor İl Müdürlüğündeki hocalarımızdan destek alıyoruz. Kişi burada profesyonel bir destek alıyor. Burada ahşap boyarken bile bunu profesyonel bir destekle gerçekleştiriyor.”
Gizlilik Bizim İçin Önemli
“Bizim burada en önem verdiğimiz konulardan biride gizlilik. Danışan 18 yaş üzeri ise eşi bile bizi arayıp bilgi almaya kalkarsa bilgi alamıyor. Kim bizden bilgi isterse istesin danışanın izni olmadan kesinlikle dışarıya bilgi vermiyoruz. Bağımlılık bir beyin hastalığı diyebiliriz. Kişinin bu süreci kendi başına atlatması kolay değil. Eğer hasta olursak iyileşmek için hastaneye gideriz. Bağımlılıkta da böyle. Bağımlı olan kişi bize gelir ve bize de gönül rahatlığı ile gelebilirler. YEDAM ileride karşısına çıkmaz, siciline işlemez. Buraya geldiğinden kimsenin haberi olmaz.”
115 Nolu Hattı Arayın Yada Gelin Yüzyüze Görüşelim
“Kişi biraz bile bırakmak istiyorsa bize gelerek danışmanlık hizmeti alabilir. Bağımlılığını daha iyi tanıyabilir. Bazen bağımlılıkta bazı yanlışlar vardır. ‘Ottur zararı yoktur’ gibi. Halbuki esrarda bağımlılık yapar ama kişi bunu bilmiyor. O yüzden kişinin 115 nolu danışma hattımızı aramasını yada buraya gelerek yüzyüze görüşmeyi biz öneriyoruz.”
Haber: H. Murat Taner
