Teknolojinin gelişmesiyle ‘mobil’ kavramını her alanda göremeye başladık. Yıllar önce Kırklareli sokaklarında gördüğümüz reklamlar şu an her an her dakika bize ulaşır hale geldi.
İletişim teknolojilerindeki gelişmeler, bilgisayar ve internetin yaygınlaşması ile birlikte reklamverenlerin ilgisi gazete, televizyon, dergi gibi geleneksel mecraların yanında yeni iletişim araçlarına yönelmiştir. Özellikle cep telefonu kullanımının artması ve telefonun çok işlevli bir araca dönüşmesi ile birlikte mobil reklamcılık uygulamalarında da artışa neden olmuştur.
Mobil reklamcılık, mobil iletişim araçları kullanarak hedef gruba kişiselleştirilmiş bilgilerle ürün, hizmet ve fikirler sunulması; ya da hedef müşteri gruplarının bulunduğu yer, zaman ve ilgilerine göre kişiselleştirilmiş, bilgilendirici, hatırlatıcı veya ikna edici reklam mesajlarının gönderilmesi olarak tanımlanmaktadır. Mobil reklamcılık, mobil telefonlara gönderilen reklamların yanı sıra, bir yerden bir yere taşınan (örneğin toplu taşıma araçlarındaki) reklamlara da gönderme yapmaktadır.
Geleneksel reklam mecraları, kitlesel pazarlama anlayışına ve tek yönlü iletişime dayanmaktadır. Geleneksel reklam mecralarının en büyük dezavantajı, mesajın tek yönlü iletilmesi ve tüketicilerin reklamlara ilişkin geribildirimlerinin hiç olmaması ya da sınırlı geribildirimin söz konusu olmasıdır. Geleneksel reklam mecralarının bir başka dezavantajı ise bu mecraların ölçümlenmesi konusunda yaşanan sorunlardır. Geleneksel mecralar söz konusu olduğunda eleştirilen en önemli hususlar şunlardır:
Reklamların hedef kitleye ulaşmaması ya da geniş kitlelere ulaşılmasından dolayı çok masraflı olması.
Kampanya sonuçlarının doğru şekilde ölçülememesi.
Şirketler için büyük ve geri dönüşümü olmayan harcamalara neden olması.
Mobil iletişim platformlarının en önemli özelliklerinden biri cep telefonu sahiplik ve kullanım oranının, küresel ve yerel ölçekte yüksek olması nedeniyle, geniş bir tüketici kitlesine ulaşılmasına imkan vermesidir. Bu platformlar sadece geniş bir tüketici kitlesine değil, istenildiği takdirde daha küçük gruplara erişime de izin vermektedir. Mobil iletişim platformlarının en önemli avantajından biri, kullanıcıların gün boyunca mobil araçlarını yanlarında taşıyor olmasıdır. Dolayısıyla hedef kitleye zaman ve mekan sınırı olmadan ulaşmak mümkündür. Geleneksel mecralarda tüketici, reklamları görmezden gelebilirken mobil reklamlarda bu oran daha düşüktür.
Mobil reklamcılığın en temel karakteristiklerinden biri etkileşimi ön plana çıkarması ve interaktif kullanıma uygun olmasıdır. Mobil iletişim platformlarının en önemli avantajlarından bir diğeri de, tüketicilerin kolaylıkla ve hızlı bir biçimde geribildirimde bulunmasına izin vermesidir. Mobil iletişim platformlarının en temel karakteristiklerinden biri de, kolay ölçümlenebilir bir reklam mecrası olmasıdır. Ayrıca bu platformların maliyeti, diğer reklam mecralarına göre daha düşüktür.
SMS (short message service/kısa mesaj servisi) reklamları ile, tüketicilerin cep telefonlarına GSM operatörleri aracılığıyla, ürün ve hizmetlerle ilgili 160 karakterle sınırlı metinler ya da yazılı mesajlar gönderilmektedir. Bu uygulamanın en önemli avantajlarından biri, hızlı ve etkili olmasıdır.
EMS Reklamları: EMS (enhanced messaging service/geliştirilmiş mesajlaşma standardı), 160 karakterden daha uzun metinler gönderilmesine imkan vermektedir. EMS sistemi ile, tüketicilerin cep telefonlarına, ürün ve hizmetlerle ilgili yazılı mesajların yanısıra; grafik, resim ve ses dosyası da içeren reklamlar gönderilebilmektedir. EMS reklamlarının en önemli dezavantajlarından biri, renkli resimlerin gönderilmemesidir.
MMS Reklamları: MMS (multimedia messaging service/mobil çoklu ortam mesajlaşma standardı) uygulamasında, tüketicilere ürün ve hizmetler ile ilgili mesajlar sadece yazıyla ya da metinle ulaştırılmamaktadır. Bu uygulamada görsel ve işitsel unsurlar da mesajın iletilmesinde kullanılmaktadır. MMS reklamlarının en büyük avantajı; fotoğraf, ses dosyası, animasyon ya da video klip içeren reklamların gönderimine olanak sağlamasıdır. Dezavantajı ise mesaj içeriğinin boyutunun yüksek olması ve eski tip telefonlarda sorun çıkarmasıdır.
IVR Reklamları: IVR (interactive voice response/etkileşimli sesli yanıt sistemi) uygulamasında, sesli mesaj ile mobil reklam yapılmaktadır. IVR reklamlarının en önemli özelliği, tüketicilere ürün ve hizmetlerle ilgili mesajların aracı kullanmadan, sürekli olarak verebilmesidir.
Mobil İnternet Reklamları: Mobil platformlardaki en önemli teknolojik yeniliklerden biri, internet ile mobil telefon teknolojilerinin yöndeşmesi sonucunda cep telefonları aracılığıyla internete bağlanılabilmesidir. Mobil internet sayesinde, cep telefonu kullanıcıları istedikleri bilgiye ya da hizmete zaman ve mekan sınırlaması olmaksızın ulaşabilmektedir. İnternet kullanımının artmasıyla birlikte hedef kitleye erişmede mobil internet reklamları daha fazla kullanılmaktadır ve bu kapsamda özellikle mobil bannerler ön plana çıkmaktadır. Banner uygulamalarının yanı sıra, mobil e- posta da mobil iletişim platformlarında tüketicilere temas noktalarından biri olarak kullanılmaktadır. Reklamverenlerin tüketicilere ulaşmasındaki önemli erişim noktalarından biri de, mobil platformlardaki sosyal medya ağlarıdır.
Lokasyon Tabanlı Reklamlar: Mobil iletişim platformlarının gelişmesine paralel olarak, coğrafi enformasyon teknolojileri aracılığıyla elde edilen veriler pazarlama alanında kullanılmaktadır ve buna paralel olarak “coğrafi pazarlama yaklaşımı” ön plana çıkmaktadır. Coğrafi pazarlama; hedef kitlenin fiziki konumuna ilişkin bilgilerin dijital olarak saptanmasını, kaydedilmesini, analiz edilmesini, grafiksel olarak sunulmasını sağlayan, coğrafi enformasyon sistemleri ile elde edilen veriler aracılığıyla pazarlama iletişimi kampanyalarının planlanması, düzenlenmesi ve kontrolüdür. Örneğin, bir alışveriş merkezindeyken tüketicilere o merkezde bulunan mağazalardaki indirimler ile ilgili mesajlar gönderilmektedir. Bu uygulamalar, kişiye özel reklam yapılabilmesini de olanaklı kılmaktadır. Böylece reklamverenlerin ve reklamcıların, tüketicilere daha etkin bir şekilde ulaşmalarına ya da sadece hedefledikleri tüketicilere mesaj göndermelerine olanak vermektedir. Bu tarz uygulamaların en önemli dezavantajı, tüketicilerin genellikle mesaj gönderilmeden reklam gönderilmesi uygun olan bölgeden kısa sürede uzaklaşabilmesidir.
