Günlerdir türlü zorlukların üstesinden gelmeye çalışıyorum. Daha
 önce de belirttiğim gibi, etrafımızı etkiliyor ve etrafımızdaki her şeyden
 etkileniyoruz. Hal böyle olunca, başkalarının mutsuzluğundan, can
 sıkıntısından, gerginliğinden hatta korkularından da etkileniyoruz.

Bizler, birbirimizi bu kadar etkilediğimizi bilip; Duruma
 uygun davranıyoruz ama sormamız gereken bir şey var.

Siz kimsiniz?

Ya da kim olduğunuzu düşünüyorsunuz?

Birilerine ahkam kesebilecek, akıl verebilecek, sözünü kesip
 kendi sözünüzü söyleyebilecek kadar değerli hissettiren şey ne?

İnanın bana, insanın beyni, kalbi ve ruhu bilgiyle, etik
 kurallarla dolu olduğu zaman daha sakin, daha hoşgörülü ve daha kibar biri
 haline geliyor. Bir şey yaparken, üstten söylenen azarlamalar değil de ‘bunu
 böyle yapalım, daha iyi olur’lar insanı çalışmaya sevk ediyor. 

Öyle insanlar var ki hayatının tüm zorluğunu, acısını
 başkalarından çıkarıyor. Hatta daha da kötüsü hayattaki tüm kötü şeyler sadece
 o kişiyi bulmuş, herkes onun acı çekmesini istemiş, herkes onu kıskanmış gibi
 davranan insanlar var.

Lütfen arkadaşlar. 

Hayatın bin bir türlü hali var, kaderin bizim için
 planladığı binlerce plan arasında; Hepsinin sizi bulması ne kadar olası? 

İnsanların neden birbirlerine saygı göstermediğini
 anlayamıyorum. 

Oysa karşılıklı saygı çerçevesi içinde yaşasak boş
 yorgunluklarımız olmayacak.

Sizi çok kızdıran, sinirlendiren, belki de üzen bir şey
 yaşamış olabilirsiniz ama bunun sorumlusu aynı odayı paylaştığınız 10 kişi
 değil. Bu durumu yaşadığınız zaman acısını oda arkadaşlarınızdan çıkartmayın
 lütfen. 

Unutmayın, 

Siz dışarıdan görüyorsunuz ama karşınızdaki kişinin o ana
 kadar neler yaşadığını asla ilk görüşte öğrenemeyeceksiniz. 

Zaman zaman, böyle durumlar yaşadığımda; Kendime nasıl biri
 olmak istediğimi hatırlatıyorum. Kendi kurallarımı, kendi düşüncelerimi ve
 kendi sınırlarımı hatırlatıyorum. Aynı dertten muzdarip herkese de öneririm
 bunu.

Karşımdaki insanı tanıyamıyorum, neler yapabileceğini
 kestiremiyor ve güvenemiyorsam kendi çizgilerimin üzerinden geçiyorum. Nerede
 durmam gerektiğini hatırlatıyorum kendime. Olmayı dilediğim kişi olmak için
 çabalıyor, buna göre hareket ediyorum. Karşımdaki bu davranışlarımdan bir anlam
 çıkaramasa, söylemeye çalıştıklarımı anlayamasa bile bu şekilde davranmaya
 devam ediyorum.

İnanın bana bir sorunla yüz yüze geldiğimizde çirkinleşmek,
 kabalaşmak, kibirli davranmak dünyanın en kolay şeyi. Belki karşınızda bu şekilde
 davranan biriyle, onun konuştuğu gibi konuşmak da yeterli bir davranış olabilir
 ama ya sonrası?

Gerçekten kavga ettiğiniz, tartışmaya girdiğiniz kişi gibi
 mi olmak istiyorsunuz?

Bunun sonrası çok daha karışık
 bir duygu durum yaratıyor. İnsanın inandığı değerlere sırtını bile bile dönmesi
 her şeyden daha kötü gibi.

Bu yüzden; üstüne alınabilecek
 herkes için söylüyorum:

Ben, istediğim kişi olma yolunda
 devam edeceğim, siz ne yapmak isterseniz yapabilirsiniz. Olur da bir gün
 çatışma yolunda karşı karşıya gelirsek, yine sizin gibi davranmayacağım.

Kendim gibi davranarak
 kaybetmeyi, sizin gibi davranarak kazanmaya tercih ederim.

Eğitim insanı kültürel hayata hazırlayan sosyal süreçlerin
 bütünüdür.

&nbsp;Eğitimin en temel
 işlevi bireyleri her gün değişen ve gelişen toplumsal yapıya uyarlamak ve
 bireylerin belirli toplumsal rolleri yerine getirmeleri için gereken bilgi ve
 donanımı sağlamaktır.

Eğitim süreci insanın toplumsallaşmasını sağlarken, diğer
 taraftan da toplumsal hayata uyum sağlanmasını sağlayacak bazı bilgileri,
 değerleri ve davranış örüntülerini edinmesini sağlar

. Bu sürecin ilk başladığı yer de ailedir. 

Sorumluluk ve görevlerin öğretildiği sosyalleşme sürecinde
 aile bireyleri aynı zamanda rol ve statülerini ve onların gereklerini de
 öğrenirler.

Çocuk yaştan itibaren inanç ve ritüeller tecrübeli
 büyüklerden öğrenilir. 

Erken yaşlardan itibaren sistem faaliyetinin içinde bulunma
 temel üretim bilgilerinin aile ortamında edinilmesini mümkün kılar. 

Geleneklerin, adetlerin, değerler ve normların edinilmesinde
 de aile sistemleri önemli yere sahiptir. 

Eğitim aracılığıyla geleneksel toplumlarda çok önemli olan
 toplumun devamlılığı ve istikrarı da garanti altına alınmış olur.

&nbsp;Toplumlar için soyun
 biyolojik devamını denetim son derece sıkı kurallara tabidir.

&nbsp;Bu durumun en
 belirgin toplumsal ve kültürel karşılığı aile-akrabalık sistemine ait kurallar
 ve değerlerin yeni nesillere aktarılması ve benimsetilmesine verilen önemde
 görülür. 

Geleneksel toplumlarda dünyaya biyolojik bir varlık olarak
 gelmiş insanın toplumsal kültürel bir varlık haline gelerek ait olduğu sosyal
 grup uyumunu ve yetişkin bir üyesi olarak görevlerini yerine getirmesi eğitimi
 başlıca almasıdır. 

Modern toplumla birlikte eğitim kurumları ailenin bu
 işlevini büyük oranda üstlenerek ailenin yükünü hafifletmiştir. Çocuğun örgün
 eğitimini büyük oranda devlet üzerine almıştır.

Sanayi öncesi dönemin geleneksel kırsal yapılarında ailenin
 temel işlevlerinden biri, ekonomik bir birim olmasıdır.

&nbsp;Bu aile yapısı kendi
 temel ihtiyaçlarını karşılayabilen bir üretim ve tüketim birimidir. Bütün aile
 üyeleri iş bölümü çerçevesinde ailenin işlerini yapar, üretime katkıda
 bulunurlardı.

Modernleşmeyle birlikte ailenin maddi ihtiyaçlarının
 üretimiyle ilgili görevlerin bir kısmı zaten toplumda temel bir kurum olan
 ekonomiye aktarılmıştır.

&nbsp;Ancak bugün bile aile
 başta üretim olmak üzere çeşitli düzeylerde ekonomik işlevini sürdürmektedir.

Kadınların bir ücret karşılığında çalışmaları sanayi devrimi
 ile ortaya çıkmıştır.

&nbsp;1948 yılında kabul
 edilen İnsan Hakları Bildirgesi’nde evlilikte kadın erkek eşitliği, ailenin
 korunması ve ücret eşitliğine yer verilmiştir.

1972 yılında İtalya ve İngiltere’de ev işlerinin
 karşılığının devlet tarafından ödenmesi kampanyası yürütülmüştür. 

Kadın emeğine ilişkin standartları belirlemede dünyadaki
 kadın hareketine paralel olarak koruyucu yaklaşımlardan eşitlikçi yaklaşıma
 geçilmiştir.

&nbsp;Kadın erkek
 eşitliğini vurgulayan çalışma yaşamında bu eşitliği sağlamayı hedef alan
 standartlar belirlenmeye çalışılmıştır.

İnsanlar, başkalarına akıl vermeye bayılır. Siz de öylesiniz
 değil mi? İnsan doğası buna uygundur çünkü. 

Akıl verirken hiç düşündünüz mü? Ben bu konuda akıl
 verebilecek nitelikte miyim? Söylediklerimi kendim de uyguluyor muyum? 

Hayır düşünmüyoruz.

Ne ben düşünüyorum bunları ne de siz.

Dediğim gibi, insan akıl vermeyi sever; düşünmeyi değil.

Bizler karşımıza çıkan her kişiye, bizimle sorununu paylaşan
 herkese akıl vermek konusunda hevesliyiz. Bu içten içe beslediğimiz egomuzu
 tatmin etmek için aslında.

Oysa sizler egolu değilsiniz değil mi?

Hayır, egolusunuz.

Ego inanılmaz kötü bir kavram olarak etiketlenmiş olsa da aslında
 varlığı gerekli ve büyütülmediği sürece masum bir kavramdır.

Sizler egoyu, kibirle karıştırdığınız için bunu da kötü
 olarak algılıyorsunuz.

Oysa ego nasıl kullanıldığına bağlı olarak değişiklik
 gösterir.

Sizler birilerine akıl verirken egonuza yenik düşüyorsunuz.
 Kibriniz öyle büyük ki, öğretmek arzunuzun önüne geçiyor. Siz öğretmekten
 ziyade, yol gösterici olmak istiyorsunuz sadece.

Oysa birilerine söz geçirebilmek, birilerine yol
 gösterebilmek için türlü meziyetlere sahip olmak gerekir. Siz hiçbirine sahip
 değilsiniz.

Karakter oturmadan, belirli bir kişilik kalıbına sahip
 olmadan yaptığınız her hareket üzerinizde bayağı duracak. Ki öyle de duruyor. 

Aslında çok zor değil;

Bilmiyorsanız, bilmiyorum deyin

Yapamayacaksanız, yapamayabilirim deyin

Yardım gerekiyorsa, yardım isteyin.

Egolu olmadığınızı ima ederek yaptığınız her şey aslında ego
 göstergesi.

Her işi en
 iyi siz yapar, herkese en iyi siz öğretirsiniz; ama canınız istemiyor gibi
 davranıyorsunuz. Oysa kendinize güvenemiyorsunuz. 

İşinizi
 başkalarına yaptırıyor, başkalarının üzerine yük oluyor, omzuna ağırlığınızı
 veriyorsunuz ama en çok siz yoruluyorsunuz.

Siz hep
 yorgunsunuz, başkalarının yorgun olmaya hakkı yok gibi davranıyorsunuz.

Oysa
 bulunduğunuz ortamda sizden çok daha fazla çalışan insanlar var, çok daha fazla
 sorumluluk alan, yaptığı işin sonuçlarına katlanan bir sürü kişi var.

Siz sadece
 en az işi yapıp en az azarı işitmek istiyorsunuz.

Böyle
 oldukça siz de azalacaksınız.

Azala azala
 biteceksiniz hatta.

Umarım kısa
 sürer bu. Diğer türlü yaptığınız kul hakkı yemek çünkü.

Unutmayın,

Lüzumsuz
 surat asmak bile kul hakkı yemektir.

Önce
 kendinizi geliştirin, birçok işin altına girebilecek kadar olgun olun;

Bunları
 yapmadan bir şeyler söylemeye de kalkmayın sakın.

Söylemeyin
 çünkü karakter oturmayınca, söylediğiniz her söz havada kalıyor.

Küreselleşme esasında milli kimliği ortadan kaldırıp milli
 egemenlik inancını törpüleyerek kendi yarattığı üst kimliği kendi kültürü
 dışındaki her bir kültür topluluğuna zorunlu kılıyor.

Küreselleşmenin aynı zamanda kültür emperyalizmi ile birlikte yol
 ilerlediği gözden kaçırılmamalıdır. Kültür bireysel temelli olsa da çevresel
 faktörlerden etkilenir. Kültüre ilişkin yaklaşımlardan biri insanın doğaya
 karşı verdiği savaşın bir ürünü olduğudur.

&nbsp;Bu yaklaşım da aynı
 coğrafyayı paylaşan insanların neden birbirine benzer kültürlere sahip
 olduklarını açıklamaktadır.

&nbsp;Kültür emperyalizmini bir
 iktidar grubunun kendi kültürlerini, değerlerini, ideolojisini başka bir ülkeye
 ve insan topluluğuna benimsetmesi olarak açıklanabilir.

Kültür emperyalizmi için henüz ortak bir cevap bulunmasa da bu
 kavram için iki farklı yaklaşım bulunmaktadır.

&nbsp;Bu yaklaşımlardan ilki
 küreselleşme ile yaşanan sürecin kültürleri olumsuz etkilemediği görüşünü
 savunur çünkü bu yaklaşımı savunanlara göre kültürler zaten doğal süreç boyunca
 birbirlerinden etkilenmektedir.

&nbsp;İkinci yaklaşım ise bu
 görüşün tam tersi yönünde yani ekonomik gücü elinde bulunduran grupların kendi
 kültürlerini diğer toplumlara empoze etmeye çalıştığı yönündedir. Kültür
 kuşaktan kuşağa aktarılıyor olsa da kültür emperyalizmi etkisiyle sıradaki
 nesil başka kültürleri benimsemek zorunda kalmaktadır.

Modernitenin de etkisiyle ekonomik olarak gelişen toplumlar daha
 gelişmiş bir kültür sağlamaktadır. Bu açıdan bakıldığında Batı’nın ekonomik
 gücü elinde bulundurduğunu ve bu sayede kendi kültürünü diğer toplumlara empoze
 etme konusunda daha başarılı olduğunu söylememiz mümkündür. Aslında kültür
 emperyalizmi şarkiyatçılık ile ortaya çıkmıştır. 

Batı devletleri seyyahları kullanarak diğer toplumların kültürlerini
 araştırıyor ve onları ötekileştiriyor. Modern ve maddi anlamda daha üstün olan
 Batı gibi olmak isteyen toplumlar öncelikle onların kültürlerini kendi
 kültürleri yerine Batı’nın kültürüne tabii oluyorlardı.

Küreselleşme ve beraberinde yükselmekte olan kültür emperyalizmi
 aslında modern hayatın kimlik ve kültür üzerinde yarattığı bir baskı
 mekanizmasıdır.

&nbsp;Batı elinde bulundurduğu
 maddi güç sayesinde kendi kültürünü diğer kültürlere empoze etmekte bir engelle
 karşılaşmamıştır.

Eğitim aracılığıyla geleneksel toplumlarda çok önemli olan
 toplumun devamlılığı ve istikrarı da garanti altına alınmış olur. Toplumlar
 için soyun biyolojik devamını denetim son derece sıkı kurallara tabidir. Bu
 durumun en belirgin toplumsal ve kültürel karşılığı aile-akrabalık sistemine
 ait kurallar ve değerlerin yeni nesillere aktarılması ve benimsetilmesine
 verilen önemde görülür. 

Geleneksel toplumlarda dünyaya biyolojik bir varlık olarak
 gelmiş insanın toplumsal kültürel bir varlık haline gelerek ait olduğu sosyal
 grup uyumunu ve yetişkin bir üyesi olarak görevlerini yerine getirmesi eğitimi
 başlıca almasıdır. 

Modern toplumla birlikte eğitim kurumları ailenin bu
 işlevini büyük oranda üstlenerek ailenin yükünü hafifletmiştir. Çocuğun örgün
 eğitimini büyük oranda devlet üzerine almıştır.

Sanayi öncesi dönemin geleneksel kırsal
 yapılarında ailenin temel işlevlerinden biri, ekonomik bir birim olmasıdır. 

Bu aile yapısı kendi temel ihtiyaçlarını
 karşılayabilen bir üretim ve tüketim birimidir.

&nbsp;Bütün
 aile üyeleri iş bölümü çerçevesinde ailenin işlerini yapar, üretime katkıda
 bulunurlardı Batı genel manada bir kültür tekeli oluşturuyor, bu
 tekelin dışında kalan tüm toplumlara geri kalmış muamelesi yapıyor.

&nbsp;Bu tekelin dışında kalmak
 istemeyen toplumlar kendi kültürlerini değiştirip Batı kültürüne adapte olmaya
 çalışıyor. Bu yüzden bu tekelin dışında kalan toplumların aslında kendi
 geleneklerini ve geleceklerini korudukları söylenebilir.

Bugün siz
 okurlarımız için Ivan Illıch’in Sağlığın Gaspı adlı kitabının analizini yapmaya
 çalıştım. Özellikle sağlık konusuna ilgi duyan vatandaşlarımızın okumasını
 tavsiye ederim.

&nbsp;&nbsp;&nbsp; Sağlık konusunda pek çok eser ve kaynak günümüze
 kadar ulaşabilmiştir. Sağlık temel bir kavram olarak ele alındığında pek çok
 farklı bakış açısı ile incelenebilmektedir.

&nbsp;Ivan Illıch ‘’Sağlığın Gaspı’’ adlı eserinde
 sağlık alanındaki gelişmelerin, gelişen tıp teknolojilerinin birey ve toplum
 üzerinde yarattığı ‘yıkıcı’ etkileri gün yüzüne çıkarmayı amaçlamıştır.

&nbsp;Kitapta bu amaç okuyucuya açık bir dille, sade
 bir şekilde yansıtılmış ve okuyucunun dikkatini bu konu üzerinde
 yoğunlaştırması sağlanmıştır.

&nbsp;&nbsp;Yazar
 kitapta sadece gözleme dayalı değil aynı zamanda belgelenebilir istatistikler
 ile güçlendirilmiş bir analiz kullanmaktadır. 

Yazarın
 okuyucuya yansıttığı yorumlar mantıklı ve tutarlı. İşlediği konular önce
 okuyucunun zihnini bulanık bir hale getirip daha sonra konuyu daha iyi bir
 şekilde özümsemesini sağlıyor.

&nbsp; Kitap temel olarak dört kategoriye
 ayrılmıştır. Bu şekilde konuların anlam bütünlüğünü koruması sağlanmaktadır. 

Yazar
 hastalık oranlarının azaldığı bölgelerde en büyük sebeplerden birini doktorların
 yeteneğinden çok orada bulunan hastaların tıp hizmetlerinden faydalanabilecek
 kadar parası olması durumu ile bağdaştırmaktadır. 

&nbsp;Kitapta bu ve bunun gibi pek çok farklı yargı
 bulunmaktadır. Bu yargılar zaman zaman okuyucuyu bir ikilem durumuna getirmektedir.
 Yazarın okuyucuda uyandırmaya çalıştığı his tıp ve tıp dünyasının farklı
 öznelerinin insan yaşamı üzerinde yarattığı olaylar bütünüdür ve bunu
 açıklarken farklı bakış açılarından faydalanmaktadır. 

Ayrıca
 kitap içerisinde belirtilen sorunların görece çözümlerinin sunulması yazar ve
 okuyucu arasındaki bağın kuvvetlenmesini sağlamaktadır.

&nbsp;&nbsp; Sağlığın Gaspı, sağlık konusunda pek çok kör
 noktaya ışık tutmakla birlikte okuyucuda kafa karışıklığına yol açabilecek pek
 çok öznel yorumum bulunması, yazarın kendi ürettiği kavramları okuyucuya doğru
 ve açık bir şekilde yansıtamamış olması kitabın akıcılığına engel olan
 sebeplerden bazılarıdır. &nbsp;

İnsan hem çevresini etkileyen hem de çevresinden etkilenen
 bir varlıktır. Bunu hepimiz biliyoruz. Peki insanı olarak odağımızı nerede
 tutuyoruz? Bunu hiç düşündünüz mü?

Bugünde mi yaşıyorsunuz? Yarında mı?

Pek çok insan geçmişte yaşar aslında. Özellikle
 büyüklerimiz. Geçmişte yaşamak da değil bu, geçmişten güç almak. Bunu sırtınızı
 yaslayabileceğiniz bir ağaç gibi düşünün. İnsan hayatında yaşadığı her şeyi bir
 ağacın köküne saklayıp, her gün sular. Sonunda kocaman ulu bir ağaca
 dönüştüğünde de sırtını yaslar o yaşanmışlıklara.

Peki siz?

Öyle çok korkuyoruz ki yarın neler olacağından. Bugün neler
 oldu hiçbir fikrimiz yok.

Bizler hayatı başkalarının bakış açılarına göre endekslenmiş,
 sınırları başkaları tarafından çizilmiş insanlarız. En azından pek çoğumuz
 böyle. Bu sınırları kıranlara da ne mutlu.

Oturmamız, kalkmamız, çalışma şeklimiz, dinlenme şeklimiz,
 hobilerimiz hatta korkularımız hep başkaları tarafından seçilmiş. Şimdi şimdi
 bunu kırmaya çalışan gençler var. İyi ki varlar.

Bugün başımıza neler geleceğini de bilmiyoruz değil mi? Oysa
 insan karşılaşma ihtimali yükseldikçe korkusunu daha kolay yeniyor. Bugün artık
 uyandık, istesek de istemesek de okula, işe gidip görmeyi asla istemeyeceğimiz insanlarla
 görüşeceğiz. Korkuyoruz ama olacak. Olacağını biliyoruz.

Peki yarından niye bugünden korktuğumuzdan daha çok
 korkuyoruz?

Cevabı ben vereyim: “Belirsizlikten”

Postmodern dönemin insan hayatına bir balyoz kadar sert
 indirdiği belirsizlik kavramı, insanı korkudan bir odaya hapsetme gücüne sahip.

Yarın neler olacağını bilmiyoruz, neler olabileceğine dair
 en ufak bir fikrimiz yok. İşte tam da bu yüzden korkuyoruz yarınlardan.

Şimdi size tek bir sorum var. Böyle korku içerisindeyken,
 bugünümüzü nasıl yaşayacağız? Yaşadığımız hayattan nasıl keyif alacağız?

Beş gün sonrasını düşünmek, on gün sonrasını düşünmek ya da yarını
 düşünmek.

Bu durum bize bir şey katmıyor ama günümüzden saatlerimizi
 çalıyor. 

Kafamızda sürekli planlar var. Sürekli birileri hakkında
 düşünüp planlar yapıyoruz. Kendimizin farkında değiliz. Etrafımızda dönenlerin
 farkında değiliz.

Bizler, başkalarının çizdiği sınırların içerisinde yok
 olmaya mahkum olduk. İşte bu yüzden size kendi sınırlarınızı kendiniz çizmeniz
 gerektiğini söyledim.

Tek bir hayat var, tek bir yaşam. Bu dünyada sadece bir kez
 yaşama hakkınız var. Doya doya yaşayın. Kimseye hesap vermeden ama aynı zamanda
 kimseyi incitmeden.

Hayat bir gün olabilir, belki de o gün bugündür. Bilemeyiz.

&nbsp; 

&nbsp; 

Yarın sabah uyandığınızda, baş ucunuzda bir kağıda yazılmış
 bir not gördüğünüzü düşünün. 

“Dünya yıkıldı, yeniden kuruluyor” 

Yani bir fırsat daha.

Hep yapmayı istediğiniz neyi yapardınız? Neleri öğrenmeye
 çalışırdınız? Nefes nefese kimin yanına koşar, kimden sonsuza kadar uzak
 kalırdınız? 

Hangi söylenmemiş sözleri dile getirir, hangi çıkılmamış
 yolculuklar için hazırlanırdınız?

Gece yatarken, alarmınızı kurup telefonunuzu yatağınızın baş
 ucuna bırakırken düşünün;

Siz derin mi derin uykulardayken, dünya yıkılabilir ve yarın
 sabah, eğer uyanabilirseniz yepyeni bir dünya da kurulabilir. Tıpkı her gün
 kurulduğu gibi. 

“Yarından bu kadar korkarsan bugününü nasıl yaşarsın”?

Dünyanın en sıkıcı şeyi birinizin size başka, diğerine başka
 davranmasıdır değil mi?

Neden yaparız peki bunu?

Bunun hem sosyolojik hem de psikolojik pek çok sebebi var.
 Ben teorik bilgilere değinmeden konuşmak istiyorum. 

Riyakarlık, bir insanın yapabileceği en kötü şeylerdendir.
 İnanın bana, riyakarlığın getirdiği sonuçların hiçbirine katlanamaz insan.

Bir kişinin kendini ifade edememesi kabul edilebilir
 durumlardandır ama her insana farklı ifade etmesinin kabul edilebilir hiçbir
 yanı yoktur. Hayatınızdan riyakar insanları çıkartın.

Çıkartın çünkü onların zararı en çok size dokunacak.

Hayatınızın bir döneminde mutlaka böyle insanlarla
 karşılaşacaksınız. İster okulda ister iş yerinizde olsun yapabileceğiniz en
 mantıklı hareket sakince bu insanlardan uzaklaşmak olacaktır. Uzaklaşmazsanız
 en büyük zararı siz vereceksiniz kendinize.

Oysa hayatı yaşamak ne kadar basit, bir bilseniz. Keşke
 öğrenebilseniz.

İnsanlar konuşarak anlaşmaya meyillidir. Bu önerme doğrudur
 ama eksiktir aynı zamanda. İnsanlar sadece konuşarak değil, doğru konuşarak anlaşmaya
 meyillidir. Oysa bazı kişiler söylediklerinin arkasında duramayacak kadar
 korkaktır. 

İşte tam da bu sebeple riyakarlığa başvururlar.
 Söylediklerini, farklı şekilde ifade ettiğini düşünüp kendilerini kandırırlar. 

Benden yaşça küçük kardeşlerime sesleniyorum;

Bir gün mutlaka yolunuz böyle biriyle kesişecek. Eğer
 doğruyu anlatamıyorsanız, ilişiğinizi kesin.

İnsanoğlu her şeyle başa çıkabileceğini düşünse de olmayan
 bir şeyle savaşmak her yiğidin harcı değildir. Gaza gelmeyin. Kendinizi
 sinirlendirmeyin.

Oturun ve gülümseyerek arkanızdan çevrilen işleri izlemeye
 devam edin. 

Kötü insanlar her zaman, hayatın her döneminde kaybederler.
 Kaybetmeye mahkûm olan tek kişi onlardır.

İyi olun, iyiliği seçin ve buna leke sürecek her şeyden
 kaçın. 

Beraber yaşayabilmek için bazı kurallara ve olgulara
 ihtiyacımız var. Evet, riyakarlık bunların arasında değil. 

Bizim aramızda da olmasın.

“Hiçbir şeyin kolay olmadığı bu günlerde dedikodu yapmayı ve
 riyakar olmayı reddedebiliyorsan; çok şey başarıyorsun demektir”

Farklılıklarımızın bizi biz yapan şeyler olduğunu ne zaman unuttuk?
 

Savaşın aslında bizleri gruplara, renklere, cinslere göre
 ayırdığını ne zaman görmezden geldik? Çikolatanın tadını bilmeden ölen
 çocukları ne zaman unuttuk peki? 

Her şeyi unutabilmek de bize özgü hale geldi. İnsan, kendisine
 yapılan her şeyi unutmaya başladı. Unutabilmek, yaşamanın anahtarı oldu
 kimileri için. 

Hatırlayarak yaşamak boynumuzun borcu ama ölürdük unutmasak, değil
 mi? 

Biz bunları unutmayı seçtik. Biz, bize yaşatılanı, öldürülmemizi,
 katledilmemizi unutmayı seçtik.

Karmaşık bir hayatın yüzleşemediğimiz tarafı&nbsp;bu bizi içine
 çekip alan durumlar, yaşatılanlar, dayatılanlar. Tutsaklıktan, kandan, hırstan,
 paradan gücünü alanların dünyası. 

Değişen düzen içerisinde kendisine yer edinebilme fırsatı
 yakalayan tek payda, parası olanlar.

&nbsp;Bizlerse piramidin en
 altında ezilen taraflarız.

Bir çocuğun gözünün yaşına bakılmadan tetiğe basabilenlerin
 dünyası. Aslında insanlığın vicdanını öldürenlerin dünyası oldu atık burası. 

Toprakta hep bir kan kokusu, gökten düşen yağmur tanesi her ölen çocuğun,
 masumun göz yaşı. Mutlu değiliz. Mutlu olamayacağız.

&nbsp;Bu düzen içerisinde
 yaşadıkça, bu düzen içerisinde ezildikçe asla mutlu olamayacağız. Artık
 beklentiler farklı. 

Herkesin dünyadan beklediği şeyler değişime uğradı. Bizim mutluluk
 anlayışımız ile iki santimetre uzağımızdaki kişinin mutluluk anlayışı aynı
 değil. 

Hatta bırakın bir başkasını, annenizle, kardeşinizle bile mutluluk
 anlayışınız aynı değil ne yazık ki.

Mutlu olmak sahi ne demek?

Gidip yeni&nbsp;kıyafetler almak mı? En güzel restoranlarda en
 pahalı yemekleri yemek mi? Pardon! En üst model bir iphone? Sanırım bildim.

Sizler, ellerinizde bulunan ürünlerin fiyat etiketiyle mutlu olan
 insanlarsınız. 

Bir şey ne kadar pahalıysa o kadar mutlu ediyor sizi. Ucuz
 zevkleriniz (!) yok. Bizler, bir arada olmanın bile tadını çıkartmaya çalışacak
 kadar mutlu olduğumuz için de sizleri anlayamıyoruz.

Suç sizde değil, 

Evet toplumun, insanlığın mutluluk bilinci tam da bu. 

Çünkü bizden istenen bu. Sermaye sahipleri insanların bilinçlerini
 yönlendiriyor. 

Kredi kartları, anında banka kredileri vs. Bizden istenen kolay
 ulaş, al ve mutlu ol. 

Anlık doyum yaşayan insan mutlu oluyor. O bunu mutluluk sanıyor. 

Ama dünyadan bir haber çikolatanın tadını bilmeden ölen çocuklar
 olduğunu bilmiyor bile. 

İnsan köle, insan piyon, yaşam boynumuza geçirilen tasmalarla
 geçip gidiyor.

&nbsp;Ve insanlık bu zorba
 dünyada sessiz kalmaya devam ediyor.

Özgür değiliz çünkü özgürlüğümüz esaret altında...

Çikolatanın tadını bilmeyen çocuklara ithafen.

Tıbbileşme geçmişten günümüze
 sağlığa bakış açımızın nasıl değiştiğini sizler için ele aldım.

Sağlık her bireyin hayatındaki en
 önemli olgulardan birisi olmuştur. İnsanlığın ilerlemesiyle birlikte sağlık hizmetlerine
 olan düşkünlük giderek artmıştır. Bunun sonucu olarak da medikalizasyon kavramı
 hayatımıza etki etmeye başlamıştır. Medikalizasyon genel olarak daha önce tıp
 alanı dışında kabul edilen problemlerin, yaşam süreçleri ve deneyimlerin tıbbi
 terimler kullanılarak açıklanması ve tıbbi müdahaleler ile düzenlenmeye
 çalışması olarak açıklanabilir.

Hangi durumun hastalık olduğu,
 hangi durumun normal kabul edileceğini söylemek tıbbın görevidir. Tıp tek
 otorite olabilmek için mümkün olduğu kadar çok konuyu kendi alanına dahil etmek
 ister. Bu durumun sonucunda normal şartlarda bireyin kendisi için yaşamsal bir
 tehlike yaratmayacak sorunlar da tıbbileştirilmiş ve insanlar tıp otoritelerine
 ve hizmetlerine mecbur bırakılmıştır.

Tıp biliminin insanlar için adeta
 satın alınabilecek bir meta haline gelmesiyle birlikte tıp günlük yaşamı
 kontrol edebilme ve şekillendirme gücüne sahip olmuş ve adeta sosyal kontrol
 mekanizması haline gelmiştir. Bir zamanlar dinin alanı altında bulunan -oburluk
 gibi- ya da suç olarak görülen -intihar gibi- kavramlar tıbbın kontrolü altına
 girmiştir. Tıp medikalizasyon süreciyle beraber aslında insanlara belirli
 standartlar sunmaktadır. Tansiyon ve kolesterol düzeyi, beden ölçüleri gibi
 ölçütlere uymaya çalışan bireyler aslında sağlıklı olabilmek adına belirli bir
 standartlaşmaya uymak durumunda kalırlar.

Tıbbileşme insanların
 seçimlerinde de bir kontrol mekanizması oluşturmaktadır. Örneğin kadınlar
 yaşamın bu denli tıbbileşmesinden önce doğumlarını evde yapmaktaydı fakat
 medikalizasyon süreciyle beraber evde doğum tehlikeli ve yanlış olarak
 damgalandı. Günümüzde de pek çok kadın evde doğum yerine hastanede doğum
 yapmanın daha doğru olduğunu düşünmekte ve bunu tercih etmektedir.

Tıbbileşme süreci sadece davranışlarımıza değil,
 düşüncelerimize de etki etmektedir. Toplumun diğer kesimine kıyasla daha kilolu
 olmamız hem kendimizden uzaklaşmamıza hem de sağlıklı olmadığımızı düşünmemize
 sebep olmaktadır. Kilo verebilmek için bir doktor desteğine ihtiyaç duyarız ve
 bu yüzden doktora başvururuz

Son zamanlarda Kırklareli’de çok fazla toplu taşıma kullanmaya
 başladım.

Öğrencilik hayatımda da çok fazla toplu taşıma kullandım.

Nedendir bilinmez bazı şoförlerin insanlara olan yaklaşımını
 çok kaba buluyorum. Tabii insanın türlü türlü hali var. Canının sıkkın olduğu,
 yorgun olduğu bir gün olabilir.

Yine de tüm bunlar bir başkasına kaba davranmak için bir
 sebep olabilir mi?

Bazen insanları anlayamıyorum.

Hayatlarındaki tüm sorunların sıkıntıların sebebi bizmişiz
 gibi davranıyorlar. &nbsp;

&nbsp; Evet, insan sosyal
 bir varlıktır. Yani diğer insanlarla etkileşimi hem onu hem de o kişinin
 çevresindekileri etkiler. &nbsp;

Ama hayatınızdaki tüm zorlukları başka birinin üzerine
 yıkmak da ne kadar doğru?

Bizim de başımızdan türlü olaylar geçiyor. 

&nbsp; Geçim sıkıntısı bir
 yana, etrafımızda olanlara üzülmek, gençlerin haline üzülmek, arkadaşlarımızın
 hayatlarında olup bitene üzülmek bizi oldukça yıpratıyor. 

Biraz haber okusak, biraz haber izlesek halimize ah edemeden
 geçemiyoruz.

&nbsp; Yine de bunların
 acısını bir başkasından, hele de tanımadığımız bir insandan çıkartmıyoruz. 

Bunca isyanımın sebebini anlatmak isterim;

Arkadaşlarım Kırklareli’nin merkezine nispeten uzak oturduğu
 için ve bazen işlerimizi beraber yapmak zorunda olduğumuz için onların evine
 gitmemiz gerekiyor. Hal böyle olunca otobüs kullanıyoruz.

&nbsp; Üç arkadaş
 bindiğimiz otobüslerde bazen dilimizi zor tuttuğumuz görüntülere de şahit
 oluyoruz ne yazık ki.

&nbsp; Sadece biz değil, mutlaka
 okuyucularımızdan birileri de fark etmiştir bu durumu.

Yaşlıya, gence, bilene ya da bilmeyene kısacasın insanın her
 türlüsüne tahammül kalmamış.

Biliyorsunuz ulaşım artık kartlarla gerçekleştiriliyor. Bunu
 henüz çözemeyen, kullanmak zorunda kalmamış, ilk defa kullanan insanlar var
 tabii.

Şoförlerimiz ne yazık ki bu kişilere karşı yeterince nazik
 değiller.

&nbsp; Ben bir Kırklarelili
 olarak henüz ulaşım kartı çıkarmadım. 

Çıkarmayı da düşünmüyorum çünkü elzem durumlar dışarısında toplu
 taşıma kullanmıyorum. Kullanmak zorunda kaldığım durumlarda da temassız banka
 kartımı kullanıyorum. 

Genelde de arkadaşlarım benim yerime kendi kartlarını
 okutuyorlar. 

Şoförlerimiz o kadar sabırsız ki, kartı basacak arkadaşım en
 arka sıradan biniyor hepimiz için okutmayı planlayarak, şoförümüz bana yüksek
 sesle bağırıyor.

Hatta öyle yüksek sesle sesleniyor ki, dibinde ‘’Arkadaşım
 için ben kart basacağım’’ diyen arkadaşımı duyması yaklaşık iki dakikasını
 alıyor.

Şimdi dönüp şoföre mi kızalım, onun bu kadar sinirli
 olmasına sebep olan şeylere mi sinirlenelim?

&nbsp; Bakın,

Kime sinirleneceksek, neye sinirleneceksek başkalarından
 hıncımızı çıkartmayalım yeter.

&nbsp; Unutmayın ki kimse
 sizin nazınızı, sinirinizi, bastırılmış kininizi çekmek zorunda değil.

İnsanların hayatında o kadar çok dert var ki…

Bir gün, hiç ummadığınız bir anda, asla yapmaz dediğiniz
 insanlar sizlere öyle bir yanıt verir ki;

&nbsp; Bugüne dek cevapsız
 kalan tüm sorularınız yanıtlanmış olur. 

Demem o ki;

Kimsenin kalbini kırmayın. Hele tanımadığınız, sizinle
 hiçbir iletişimi olmayan, ortada herhangi bir alıp veremeyeceğiniz durum
 olmadığı insanları hiç kırmayın.

Cevabı sizin düşündüğünüzden daha ağır olabilir.

Kırklareli’de sıklıkla karşılaştığım sorun kibarlığın
 ortadan kalkması. Yeni dünya düzeninde yaşamak çok yorucu. Her gün binlerce
 sorunla karşılaşıyoruz. Kimi sıkıntının üstesinden kolayca gelirken kimisi bizi
 yıpratıyor.

Siz de bir düşünün.

Bir günde canınızı sıkacak kaç farklı olay yaşıyorsunuz?

Kırklareli küçük ve samimi bir yer olmasına rağmen bir sürü
 can sıkıcı olay yaşıyoruz. Bunların bazıları bizden kaynaklanıyor, bazılarıysa çevremizdeki
 etkenlerden.

İnsanların geçim sıkıntısı, özel hayatlarında yaşadıkları
 sorunlar gününü şekillendirir. 

Mutsuz uyandığınız bir günde, yüzünüzün gülmesi için ne
 gerekir hiç düşündünüz mü?

Ben söyleyeyim;

Saygı.

Kişisel alanınıza, özel hayatınıza, derdinize, mutluluğunuza
 çevrenizdeki insanların saygı göstermesi.

İnsan her ne kadar sosyal bir varlık olsa da zaman zaman
 yalnız kalma ihtiyacı hisseder.

Özellikle kişisel alanınızı ihlal eden bireylerin saygısız
 tutumları canınızı daha çok sıkar.

Burada minik bir hatırlatma yapalım;

Kimse dünyanın merkezinde durmuyor.

Evet, her insan kendi dünyasının merkezinde olmalıdır. İnsan
 en çok kendisine değer vermeli, kendi çıkarları için hareket etmelidir. 

Peki bunları yaparken, ortak dünyanın merkezinde ne olmalı?

Nezaket.

İnsanlar sizin sıkıntılarınıza çare olmakla, sizin
 yalnızlığınızı paylaşmakla mükellef değildir. Bunu arada can bağı olmadan kimse
 kimseye yapmamalıdır. Aksi halde bunun adı yoldaşlık değil, hamallık olur.

Herkesin kendine ait mutlulukları olduğu gibi kendine has
 mutsuzlukları da vardır.

Size kibar ve centilmence davranan birisi, size destek olmak
 istiyor olabilir.

Ama bu sizin tüm sıkıntınızı kendi omzuna yükleyecek
 anlamına gelmez.

Herkese karşı kibar olalım.

İnanın zor değil aynı zamanda yayılabilir bir etki taşır bu
 davranış.

En son ne zaman birine sadece yanınızda olduğu için teşekkür
 ettiniz?

En son ne zaman nezaket kurallarından herhangi birini
 gerçekleştirdiniz?

Beraber yaşıyoruz.

Beraber yaşamak zorundayız.

Bu zorundalığın da beraberinde getirdiği bazı kurallar var.

Hiç adab-ı muaşeret kurallarını duydunuz mu?

Umarım bir gün hepimiz öğreniriz.

O zaman dünya yaşanacak bir hal alır.

&nbsp;

Bazen öyle zamanlar geliyor ki günlerce aynı kaptan yemek
 yediğiniz insan size sırtını dönüyor. Size de oldu mu?

Aslında olayın tamamı bu değil. Detayları göremezsek büyük
 tabloyu da fark edemeyiz. Olayın kısa ve öz bir açıklaması var;Dünyada iki tür
 insan vardır: İyiler ve kötüler

Dünya siyah ve beyazdır aslında; Griliğe yer yoktur. Gri
 tonunda hiçbir şey yoktur. Ortada kalanlar mutlaka birilerine benzer,
 unutmayın.

İyi biriyseniz, her şart ve koşulda iyisinizdir. Bazı
 durumlarda kötü olamazsınız çünkü bu sizin vicdanınıza ve etik değerlerinize
 aykırıdır.

Kötü biriyseniz, kötü biri olduğunuzu düşünüyorsanız lütfen
 bu yazının devamını okumayın. Sözlerim kırıcı bir etki yaratabilir.

İnsan her zaman emelleri peşinde koşan bir varlıktır. Her
 şartta aslında kendimize üzülür, kendimize ağlarız. Oysa insan olmak bu
 duyguları paylaşabilmekten geçer. Başkasının acısına, gerçekten onun için
 üzüldüğümüz zaman insan oluruz. Başkasının mutluluğunu gerçekten kendi
 mutluluğumuz gibi benimsediğimizde paylaşırız hayatımızı.

Siz öyle değilsiniz.

Siz kendi hırsında boğulmaya yüz tutmuş kişilersiniz. 

Tüm çırpınışlarınız da bu yüzden. Batmaya an kadar yakın
 olduğunuzu bizden daha iyi biliyorsunuz. Yenileceğinizi, ezileceğinizi ve
 sürüleceğinizi de. Tüm çabanız daha geç batmak için. Oysa sonucun
 değişmeyeceğini siz de adınız kadar iyi biliyorsunuz.

Kıskançlık, kibir, dedikodu hem insani yanımızı yaralayan
 hem de inandığımız dinin yasakladığı şeylerdendir. Oysa siz ne çok seviyorsunuz
 her birini.

İnsanı en çok kendi yaralar, kendi öldürürmüş. Siz bizi
 yaralarken, ya da en azından böyle düşünürken, en çok kendinizi
 yaralayacaksınız. &nbsp;En büyük darbeyi
 kendinize vuracak hatta bununla da yetinmeyip kendi mezarınızı kendiniz
 kazacaksınız.

Nereden mi biliyorum?

Tarihten.

Tarihte hiçbir kibir abidesi, kıskançlık savaşçısı yer
 edinmemiştir. Yer edinenler de kendi sonlarını hazırlamalarıyla meşhurdur. 

Ve siz de biliyorsunuz, tarih tekerrürden ibarettir. 

Bunun da sebebini biliyorsunuz, insan hata yapan ama
 hatalarından ders almayan bir canlıdır.

Sorunumuz aynı, sonumuz da aynı olacak.

İyi olmayı seçenler, iyi olmak için çabalayanlar da kendi
 yolundaki çukurlardan başkasını ezmeden çıkacak. İşte o zaman kazanmış olacağız.

Kendinize söz verin,

Sizi düşürmeye, vurmaya hatta yok etmeye de çalışsalar;

Yine de kalkacağız.

En çok biz düştüysek, en çok biz biliyoruz nasıl
 kalkacağımızı.

Bugün Kırklareli halkının da işine yarayabileceğini
 düşündüğüm bir konuya değinmek istiyorum. İşçinin de işverenin de en büyük
 sorunu verimli olabilmektir. Yakın arkadaşlarım sosyoloji okuduğu için bende
 uyanan sosyoloji merakı özellikle konular üzerine yoğunlaşan sosyoloji
 tahlilleri beni bu konuya itti. Tarihte, özellikle sanayi devriminden sonra sık
 sık sosyolojinin çalışma alanını oluşturan, hatta sosyolojiye yeni bir dal
 kazandıran -çalışma sosyolojisi- iş ve işçi ilişkisi günümüzde de sanayi,
 ticaret ve ekonominin temelini oluşturuyor.

Nasıl verimli olalım?

Bir işverenin işçiden beklentileri tabii ki olmalı. Peki ya
 işçinin işvereninden beklediği şeyler ne olmalı?

İş hayatı karşılıklı bir alışveriş düzenidir aslında. Dünya
 üzerinde pek çok şirket de verimliliği arttırmak adına işçilerine bir şeyler
 verir ki, karşılığında daha yüksek bir verimlilik alsın.

Dünyanın teknoloji devleri, herkesin adını bildiği büyük
 şirketlerde verimlilik adına yapılan projeleri hiç incelediniz mi? 

Sosyolojide, verimliliği arttırmak adına uygulanan iki farklı,
 temel yol vardır. Diğer tüm seçenekler bu ana kolların dallarıdır. Bu iki temel
 yoldan biri baskı mekanizması ile verimlilik arttırılmasıyken diğeri de serbestlik
 uygulayarak verim kazanmadır.

Türkiye’de en çok hangi yöntemin kullanıldığını açıklamamıza
 gerek yok herhalde. Biz genelde, geniş bir hiyerarşi yapısıyla çalışmayı uygun
 görüyoruz. İşçilikten yüksek mevkilere ulaşmış kişiler de aynı sistemi
 benimsiyor hatta. Bizim sistemimizde genelde en altta çalışan, onun üstünde
 müdür, sonra müdürün müdürü, sonra onun da müdürü, başmüdür ve patron var.
 Hiyerarşi herhangi bir işletmede aynı bu şekilde işliyor. 

Oysa mantık çok basittir; Hiyerarşi genişledikçe verim
 düşer.

Dünya markalarından bahsetmiştik. Genç insanların yönettiği
 twitter ve facebook’u düşünün. Bu iki marka, ofislerinde binlerce kişiye
 istihdam sağlıyor. Bakın; on beş- yirmi kişi değil. Binlerce kişi. Eğer bu iki
 markadan herhangi birine Türk bir personel yerleştirilseydi, bin kişinin
 yarısını diğer yarıya müdür yapardı.

E peki geniş bir hiyerarşi sistemi olmadan, bunca verim
 nasıl kazanılıyor?&nbsp; Bu markalar nasıl
 ayakta durmaya devam ediyor?

Çalışanının boğazına çökmeyerek tabii ki.

Size bir örnek vereyim; İzlanda'da yapılan bir araştırma
 kapsamında, ülkenin çalışan nüfusunun yüzde 1'inden fazlası, aldıkları ücrette
 herhangi bir azalma olmadan haftalık çalışma süresini 35 saate indiren deneme
 programına katıldı. 

Denemeye katılan işçilerin refahının bir dizi göstergede
 önemli ölçüde iyileştiği, stres ve tükenmişliğin yanı sıra sağlık, iş ve yaşam
 dengesinin hemen hemen pilot programa katılan tüm gruplarda önemli ölçüde
 iyileştiğini gösterdi. Öte yandan, araştırmacılar, denemeye dahil edilen iş
 yerlerinin çoğunda üretkenlik ve hizmet sunumunun aynı kaldığını veya
 iyileştiğini gözlemledi. 

Verimliliğin nasıl arttırıldığını gördünüz mü? Pek çok insan
 modern zamanlarda kendisine vakit ayıramamaktan şikâyet ederken, çalışanlara
 istedikleri şey veriliyor. Daha kısa çalışmasına rağmen çalışanların aynı
 verimlilikte devam ettiği hatta verimliliğini arttırdığı görülüyor. 

Bizim sistemimizde nasıl peki?

Biz daha çok çalışanımızın omzuna çökmeye, her zaman daha
 fazlasını istemeye endeksliyiz.

Öyle ki verilmesi gereken hafta sonu tatili bile bir lütuf
 gibi sunuluyor çalışanlara. Sonra bu insanlardan sadece iş odaklı davranmaları
 bekleniyor. Tüm bunları yaparken, çalışanınızın da sosyal bir varlık olduğunu
 unutmuyor musunuz?

Dünya değişti, düzen değişti. Bir biz ve çalışma sistemimiz
 değişmedi ne yazık ki.

Şimdi gençlerin neden yurtdışında çalışmak istediğini anlayabiliyor
 musunuz? 

Çünkü insanlar, kendilerine değer verildiğini görmek
 istiyorlar. &nbsp;

Hoşça kalın.

Son zamanlarda Kırklareli’de gördüğüm bir durum var. Herkes
 mutsuz gibi geliyor. Mutluluk maskesinin altına saklanmış bir sürü yorgun
 insan.

Hayatınızın ipleri sizin elinizde mi?

Nasılsınız? Gerçekten nasılsınız? 

Kendi kendinize kaldığınızda nasıl hissediyorsunuz? &nbsp;İnsanlardan birkaç adım uzaklaştıktan sonra nasılsınız?


Gözünüzü kapattığınızda ne düşünüyorsunuz mesela? Bırakmayı
 mı? 

Yoksa yorgunluğunuzu mu hissediyorsunuz sadece? Hani o insanı
 adeta bir çuval gibi hissettiren yorgunluk. Kendinizi hiçbir işe yaramayan,
 kimsenin derdine derman olamadığınızı hissettiğiniz an gibi.

Çocukluğunuzun geçtiği o sokağı özlediğiniz zamanları
 düşünün. Artık bir şeylerin yerinde olmaması, yerinde olsa bile eskisi gibi
 olmamasının sizi ne kadar üzdüğünü fark ettiğiniz o anı düşünün. Bulunduğunuz odaya,
 şehre, ülkeye ve hatta dünyaya yabancı hissettiğiniz o anlar mesela…

İnsan hayatında zaman zaman belirli dönemeçlerden geçer.
 Hayat aslında yokuşları, dönemeçleri ve çukurları olan bir yoldur. Bunlardan
 kaçış yok maalesef. Herkes bunları yaşıyor.

Oysa olayın iç yüzü her zaman daha iç acıtıcı. Tüm bunları
 yaşarken, kimsenin sizi gerçekten anlayamaması daha da can acıtıcı. Oysa ne
 kadar zor zamanlardan geçtiğinizi hatırlayın. Bitmez dediğiniz kaç günün
 bittiğini, geçmez sandığınız kaç acının geçtiğini, atlatamam sandığınız ne çok
 olayın üstesinden geldiğinizi hatırlayın. 

Hatırlamak da yetmiyor, bazen yaşamak zorundayız. Yine aynı
 acıları, atlatamayacağınızı düşündüğünüz olayları ve gün bitmeyecek sandığınız
 o günleri yaşamak zorunda kalacaksınız. Yaşamak zorunda kalacağız. 

Yine yorulacağız, yine küseceğiz belki ama yine o güzel
 günler karşılayacak bizi. Zaman geçecek, her şey değişecek. Biz zamanla beraber
 değişeceğiz.

Sonsuz bir döngü gibi görünse de bu durum, bir çıkış
 olduğunu hepimiz biliyoruz. Sorun şu ki, ipler bizim elimizde değil. İpler
 hiçbir zaman bizim elimizde olmayacak. Birileri sürekli bizim hayatımızı
 etkileyen şeyler yapacak, günümüzü alt üst eden sözler söyleyecek, belki sadece
 görmezden gelecek.

Oysa biz bunları daha önce de yaşadık, sürekli düştük ama
 kalktık da. Yine yapabiliriz. Düştüğümüz kadar çok kalktık, hatırlayın.

Daha önce de söylemiştim;

En çok biz düştüysek, en çok biz biliyoruz nasıl kalkmamız
 gerektiğini.

Bunu okurken canınız sıkkın olabilir, benim de yazarken öyle
 aslında, ama ikimiz de biliyoruz ki bu durum geçici. 

Hayatımızdaki tüm çukurlardan, tüm dönemeçlerden yara
 almadan geçebilmek, yolumuza kendimiz olarak devam edebilmek ümidiyle.

Plasebo etkisinin bireyin hastalığına herhangi bir etki
 gösterdiği, iyileştirdiği kanıtlanmamıştır fakat burada inanç faktörü devreye
 girer. Bir duruma yönelik şiddetli inanç hissi hem psikolojik hem de fiziksel
 etkiler yaratabilme gücüne sahiptir.

Plasebo etkisi farmakolojik bir etkisi olmadığı halde
 kullanılan boş bir kapsülün, psikolojik olarak hastalığa iyi gelmesi durumudur.
 Kelime Latince “hoşnut/memnun edeceğim” anlamına gelir. Plasebo ilaç niteliği
 taşımaz fakat görüntü olarak ilaç ile birebir aynıdır. Bu boş kapsülün etkisi
 bireylerin, o ilacın iyi etki edeceğine inanmasından kaynaklanır.

Genel olarak bu durumu açıklamaya kalktığımızda bu durumun
 aslında bir klasik koşullanma olduğunu söyleyebiliriz. &nbsp;Bu durumun bilimsel açıklamasına girmeden ve
 sizi bilimsel teorilerle yormadan açıklama yapmak istiyorum.

Aslında bu durum Kırklareli’de pek çok kez
 karşılaşabileceğiniz bir durum. Şifalı su kavramı size ne hatırlatıyor?

Kendi çevrenizde de pek çok kez duymuşsunuzdur bu kavramı. Kırklareli’de
 bazı doğal kaynak sularının şifalı olduğuna inanılır. Sadece Kırklareli’de
 değil tabii ki, dünyanın pek çok yerinde bu durum aşağı yukarı aynıdır. Mutlaka
 herhangi bir su için zührevi hastalıklara iyi geldiği konuşulur. Sırf bunun
 için neredeyse şehir değiştiren insanlara rastlayabiliriz.

Klasik koşullanma ve Plasebo etkisi ise kendisini burada
 ortaya çıkarır. Bahsedilen o su şifalı olmasa bile, çevremizdeki insanların suyun
 hastalıklarına iyi geldiğini dinledikten sonra beynimizde bir soru belirir:
 “Acaba olabilir mi?” 

Bahsi geçen suyu elimize aldığımız zaman beynimizde suya
 yönelik düşünceler fazlalaşmaya başlar. Örneğin migren hastası bir birey o suyu
 içtiği zaman migren ağrısının kesileceğini düşünürse beyin de buna inanır. Suyu
 içtiğinde de migren ağrısının geçtiğini, tamamen kesilmese bile hafiflediğini
 düşünür. Oysaki su, standart olan, herhangi bir doğal kaynak suyudur fakat
 birey kendisini o kadar çok inandırmıştır ki, beyin aksini ispatlamak için çaba
 göstermez. Klasik koşullanma tam bu anda yaşanmaktadır.

Beyni kandırmak çok kolaydır. İnsan beyni tekrarlanan
 şeylere çok çabuk alışır. Sürekli duyduğumuz şarkıları hemen ezberleme sebebi sebebimiz
 de budur. Eğer beynimizi x durum gerçekleşirse a olayı da gerçekleşir şeklinde
 şartlarsak, beynimiz buna inanır. 

Plasebo etkisini hayatınızın her anında kullanabilirsiniz.
 Benim size bu konuda verebileceğim en mühim tavsiye ise şudur;

Zor zamanlarınızda tekrarlayın,

“Her şey güzel olacak” 

Mutlaka, sık sık tekrarlayın. 

Zor günler geçecek, güzel günler kapıda.

Daha güzel günlerde görüşebilmek ümidiyle…

Pandemi dönemi içerisinde herkes sağlık alanıyla ilgili pek
 çok yeni bilgi öğrendi. Kırklareli halkı olarak hem aşıya hem de sağlık
 çalışanlarımıza bu kadar samimi iken sağlık alanında bildiklerimize yeni birkaç
 şey eklemek istiyorum

Sağlık ve hastalık konusu sadece biyolojinin alanı değildir.
 Sağlık ve hastalık tıbbın dışında sosyal ve kültürel alanda da bir mesele
 haline geldi. Toplumdaki farklı sınıfların oluşmasının en büyük etmeni ekonomik
 koşullardır. Ekonomik düzeyin düşük olması pek çok açıdan kaynaklara
 erişebilirliği kısıtlayabilmektedir. 

İnsanlık tarihi boyunca her zaman en önemli olgulardan biri
 sağlık olmuştur. Sağlık kavramını incelediğimiz zaman farklı toplumsal
 sınıfların sağlığa erişiminin farklı düzeylerde olduğu görülebilir. Özellikle
 sağlık hizmetlerinden yararlanma ve sağlıklı yaşayabilmek için günümüz
 toplumlarının ortaya koyduğu imkanlardan yararlanabilmek en azından bir yönüyle
 ekonomik koşullara bağlı olarak gerçekleşmektedir.

&nbsp; Farklı toplumsal
 sınıflar aynı zamanda toplumun kalanından farklı olarak kendi inanışları, değer
 yargıları ve hayat anlayışlarını da barındırır. Hayat tarzının farklılığı
 bireyin gelirini hangi alanlarda ve nasıl kullanacağını da şekillendirebilir.
 Kaldı ki farklı sınıfların farklı ekonomik gelirlere sahip olduğunu da göz
 önünde bulundurursak gelirin her ihtiyaca eşit şekilde paylaştırılmayacağı da
 açık bir şekilde karşımıza çıkmaktadır. Gelir düzeyi daha düşük olan bireyler
 sağlık hizmetlerinden önce barınma, beslenme gibi yaşamını idame ettirebilecek
 temel ihtiyaçlarını karşılama gayretindedir. Bu gibi seçim mecburiyetlerinden
 dolayı sağlık hizmetleri özellikle düşük gelirli sınıf için ulaşılması daha güç
 kaynakların başında gelmektedir.

Sağlık hizmetlerine erişebilirlik ve toplumsal sınıf
 arasındaki ilişkiye ışık tutan en önemli fark aslında yüksek gelirli toplumsal
 sınıfların, düşük gelirli sınıfa oranla daha uzun yaşamalarıdır. Bunun en
 önemli sebeplerinden biri yüksek gelirli sınıfların sağlık hizmetlerine daha
 kolay erişebilmesi ve sağlık hizmetlerine ayırabilecek bütçelerinin olmasıdır.

&nbsp; Kaldı ki sınıflar
 arasındaki ayrımı oluşturan tek şey sağlık hizmetlerine erişebilme olanağı
 değildir. Toplumdaki bazı bireyler düşük gelir seviyelerinden dolayı diğer
 kişilere kıyasla daha tehlikeli, hastalık kapma riskinin daha yüksek olduğu
 işlerde çalışmak zorunda bırakılır. Bu mecbur bırakılış sadece düşük gelirden
 kaynaklı olmayıp, aynı zamanda farklı etnik kökene de dayandırılabilir. Örneğin
 Doğu bölgesinde iş fırsatlarının az olmasından dolayı İstanbul’a gelen işçiler
 kotların beyazlatılması işinde çalışmaya başlamışlardır. Bu uygulama
 gerçekleştirilirken işçilerin soluduğu tozlar akciğere yapışmakta ve
 “silikozis” hastalığına sebebiyet vermektedir. Bu hastalığın tedavisi bulunmamaktadır
 yani işçiler geçimlerini sağlamak adına adeta ölüme yürümektedirler. 

Yukarıdaki örnekten de hareketle toplumsal sınıf ve sağlık
 arasındaki bağın sadece sağlık hizmetlerine ulaşım başlığı altında
 incelenmediğini, toplumsal sınıfın ve maddi faktörlerin göz ardı edilemeyecek
 seviyede bireylerin hastalanma oranına da yansıdığı görülmektedir.

Herkesin bildiği gibi insanlar kültürel olgulardan etkilenen
 canlılardır. Daha basit bir tabirle, bir insanın içinde büyüdüğü toplumun
 kültürü, o insanın kişiliğini de etki etmektedir diyebiliriz. 

Bu aslında bizim toplumumuzda da kendisine yer etmiştir. Akdeniz
 insanı için sıcakkanlı deriz mesela, Karadeniz insanı için hırçın değerlendirmesi
 yaparız. Bu aslında yaşadığımız coğrafi bölgeden çok, yaşadığımız bölgedeki
 insanlar ile olan etkileşimimizden kaynaklanır. 

Sosyolojide bunun için “ayna benlik” terimini kullanırız. Bu
 terim bireylerin, kendilerini başkalarının gözünden nasıl gördüğünü düşünerek
 hareket ettiği için, bireyin benliğinin etkilenmesi anlamına gelir. Başkalarının
 bizi nasıl gördüğünü düşünerek kendi benliğimizi oluştururuz. Bu yüzden ayna
 benlik kavramı kullanılır. Toplumu tam anlamıyla bir “ayna” olarak görürüz.
 Bizi, bize yansıtır. 

Bu bakımdan evet, Kırklareli bir aynadır.

Bu olayda temel olarak üç bileşen vardır;

Gelin bunu Kırklareli içerisinde örnekleyelim.

1.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
 Başkalarının gözünde nasıl göründüğümüzü
 kafamızda canlandırırız.

Diyelim ki istasyon caddesine
 gideceğiz. Kırklareli’nin en kalabalık mekânlarından biri olduğu için güzel ve
 alımlı gözükmek istiyoruz. 

2.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
 Bu canlandırdığımız görünüşün, başkaları
 tarafından nasıl yargılandığını kafamızda kurarız.

Kıyafetlerimizi seçtik ama bizi biraz çirkin gösterdi. En
 azından biz öyle göründüğümüzü düşünüyoruz. İnsanların bizi gördüklerinde “Hasta
 mısın, kötü görünüyorsun?” sorusunu sormalarından korkuyoruz. Diyelim ki,
 vaktimiz olmadığı için beğenmediğimiz, bizi çirkin gösterdiğini düşündüğümüz o
 kıyafetle dışarıya çıktık.

İstasyon Caddesi’nde gezerken birilerinin bize baktığını
 fark ediyoruz. Bu bakışın temel sebebini aslında bilmiyoruz ama kafamızda hemen
 bizi çirkin bulduklarını ve yanımızdan geçtikten sonra dalga geçeceklerini
 düşünüyoruz. 

3.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
 Kendi kafamızda kurduğumuz bu yargılar ile kendi
 benliğimizi oluşturuyoruz.

Kendi çevrenizdeki insanların bile, toplum tarafından çirkin
 göründüğü kaygısı taşıdığını, kendi sağlığını riske atarak yanlış diyetler
 yaptığını, sahte güzellik malzemelerine tonlarca para döktüğüne şahit oldunuz
 mu? 

İşte bunların tamamına sebep olan şey kendi kendimize
 kurduğumuz toplum algısı. Tüm bunların sonucunda kendimizi toplumun bize
 yansıttığını düşündüğümüz algıya göre şekillendiriyoruz.

Unutmayalım,

Kilo, boy, beden ölçüleri sadece birer sayıdan ibarettir.
 İnsan kendini güzel hissettiği derecede güzeldir. 

Kendiniz ile ilgili fikirleri ve görüşleri bir başkasına
 bırakmayın.

Her zaman olduğunuz kadar güzel, her zaman olduğunuz kadar
 başarılı ve mükemmelsiniz. Bunların aksini düşündürecek her türlü fikirden uzak
 tutun kendinizi.

Birbirimizin güzel yönlerini yansıtan birer ayna olabilmek
 dileğiyle…

Bugünkü yazımda siz Kırklareli halkı için
 suç korkusunun neyi ifade ettiğini açıkladım.

Suç korkusu hem suçla ilgili hem
 de aynı zamanda suç konusuyla bağımsız bir çizgide yer almaktadır. Suç korkusu
 en temel açıklamasıyla artan suç oranlarının diğer bireyler üzerinde yarattığı
 korku dolu baskıdır. Bireyler, insanlık tarihinin ilk zamanlarından bu yana
 diğer insanlarla bir arada, iç içe yaşamaktadır. Diğer insanlarla bir arada
 olmak, onların varlığını hissetmek çoğu zaman güven verici bir durum olarak
 görülebilir fakat birey her zaman aynı hissi yaşatmayabilir. 

“Toplum hayatı, güvenlik duygusuyla
 beraber yeni bir korku türüne vücut vermiştir; suç korkusu.” İnsanlar bir araya
 geldiği vakitten günümüze kadar pek çok şey yaşamış ve yaşatmıştır. Suç işleme
 davranışı da bunlardan biridir. Oysa Maslow’un ihtiyaçlar piramidinde güvenlik;
 insan hayatının en temel gereksinimlerinden biri olarak ortaya konmuştur.

Suç korkusu “Bir suça ya da
 kişinin suç ile ilişkilendirdiği sembollere karşı geliştirdiği bir duygusal
 korku veya endişe reaksiyonu” olarak açıklanabilir. Suç korkusu insanı öyle bir
 hale getirir ki birey geceleri evde tek kalmaktan, akşam saatlerinde tek başına
 yolda yürümekten korku duymaya başlar. Hatta pek çok kişi suç korkusu sebebiyle
 kendilerini sosyal yaşamdan uzaklaştırmaya çalışmaktadır. Suç korkusunun hem
 birey hem de toplum açısından pek çok probleme yol açabileceği kanıtlanmıştır. 

Günümüz dünyasında da iyiden
 iyiye gözle görülür bir hal alan suç ve suçun yarattığı etkiler bireylerde suç
 korkusunun oluşmasına sebep olmaktadır. Suç korkusu aynı zamanda bireylerin
 karşılarına çıkan fırsatları değerlendirme şekillerini, duygu ve düşüncelerini,
 davranışlarını ve hayat rutinlerini bile etkilemektedir.

Suç korkusu üzerine pek çok
 araştırma yapılmış, farklı perspektiflerden pek çok farklı görüş ortaya
 atılmıştır. Örneğin “sosyal kontrol perspektifi suç korkusunu makro düzeyde
 incelemekte ve onu toplumsal algı ekseninde açıklamaktadır.” Mağduriyet
 perspektifi daha önce suça maruz kalan kişilerin tekrar maruz kalma
 ihtimallerinden dolayı suç korkusunun doğduğunu savunur. 

Sosyal problem perspektifi
 medyanın ve toplum içerisinde suça ilişkin dedikoduların birey üzerinde bir suç
 korkusu yarattığını açıklamaktadır. Zayıflık perspektifi ise suç korkusu
 algısına daha farklı bir açıdan bakar ve kendisini koruyamayacağını düşünen
 bireylerin ki bu bireyler kadın ve yaşlılar olarak açıklanır, suç korkusuna
 daha yatkın olduğunu savunur. Suç korkusunu açıklamaya çalışan kuramlara
 baktığımız zaman suç korkusunu birey tabanlı ve toplum tabanlı perspektifler
 olarak ayırabiliriz. Daha önce de söylendiği gibi suç korkusu hem suç ile
 bağlantılı hem de ilişkisizdir ve bu kavramı pek çok farklı perspektiften
 inceleyebilir. Diğer bir deyişle suç korkusuna sebep olan pek çok etken
 bulunmaktadır. Tüm bunlara ek olarak suç korkusunun seviyesine etki eden
 faktörler de vardır. Güven duygusunu arttıran kolluk kuvvetleri suç korkusunun
 düşmesini sağlayabilir.

Bunun tam tersi de
 gerçekleşebilir. “Sosyal düzensizliğin oluşturduğu olumsuz atmosfer içerisinde
 polisin suç, suçlularla ve sosyal düzensizliğin ortaya çıkardığı ve suç
 oluşumuna katkı sağlayan olumsuzluklarla mücadelede yeteri kadar etkili
 olamayacağı algılaması vatandaşların suç korkularını arttırıcı bir rol
 oynamaktadır.”

&nbsp;Eğer birey kolluk kuvvetlerinin kendi hayatını
 güvence altına alamayacağı, suçlarla mücadele edemeyeceği düşüncesine kapılırsa
 suç korkusu oranı da aynı derecede yükselir. Suç korkusuna yönelik
 araştırmalarda suç korkusunu belirleyen en temel faktörlerden birinin bu olduğu
 ortaya konmuştur.

“Suç
 korkusu, dünya kriminoloji literatüründe son 35–40 yıldır tartışılan ve üzerine
 ulusal ve uluslararası çok sayıda araştırmanın yapıldığı sıcak bir konudur.
 Ülkemizde ise suç korkusuna ilişkin İstanbul, Malatya illerimizde yapılmış
 belli başlı iki araştırma bulunmakla birlikte bu konuda ulusal çapta yapılmış bir
 araştırma bulunmamaktadır.” Suç korkusu konusuyla ilgili ülkemizde bu iki
 araştırmadan sonra daha fazla sayıda araştırma yapılmaya başlanmıştır.

Kırklareli caddelerinde yürürken kendinizi yabancı
 bir ülkede hissettiğiniz oldu mu hiç? Bu sadece sizin değil, gün içerisinde pek
 çok kişinin başına geliyor. Eskiden belgesellerde izlediğimiz bir şehrin içine
 çekiliyoruz adeta. 

Peki, buna sebep olan avrosentrizim nedir? 

Bir coğrafyada kültürel açıdan etkili olmanın en
 mühim yolu medyadır. Avrosentrizim ile medya arasında ciddi bir bağ bulunduğu
 çok açık. Günümüzde medyanın bize dayattığı pek çok şey aslında kültürel bir
 alt metin taşır. 

Televizyon izlerken karşımıza çıkan bir dizi kendi
 kültürümüzden çok Batı kültürü öğelerini taşır örneğin. Kıyafetlerimiz,
 yemeklerimiz, danslarımız, şarkılarımız, kitaplarımız zamanla üst kültür olarak
 gördüğümüz Batı kültürüne benzemeye başlıyor. Bunun en temel sebeplerinden biri
 modernite ile birlikte Batı’nın maddi ve manevi olarak zenginleşmesini sağlayan
 bir düzen sağlaması. 

Bizden ekonomik olarak daha güçlü olan Batı ve
 beraberinde getirdiği bir kültür düzeni var şu an.

Avrosentrizimin temelinde bütün dünyayı bu kültürün
 tahakkümü altına sokmak ve bunun üzerinden bir üst kimlik oluşturabilmek.

&nbsp;Bu açıdan
 bakıldığında ötekileştirmenin, self-oryantalizmin ve üst kimliğin birbiriyle
 bağlantılı olduğu açıkça görülebilir. Küreselleşme ile birlikte gelen ve kültür
 aktarımını sağlayan pek çok farklı yol var. Daha önce de bahsettiğimiz gibi
 medya bunlardan sadece birisi. Ülkemizde de rahatlıkla görebileceğimiz pek çok
 örneği var avrosentrizimin. Günlük kıyafetlerimizin ne ölçüde değiştiğini, bu
 değişikliğin sebebini biraz akıl yürüterek gayet rahat bir şekilde
 algılayabiliriz.

&nbsp;Bizden daha
 üstün bir kültür olarak gördüğümüz Batı’nın her alandaki fikirlerini ve
 davranışlarını kendimize kopya etmeye çalışıyoruz çünkü Batılı kimliğini bir
 üst kimlik olarak görüyoruz. Bu kimliğin dışında kalıp ötekileştirilmemek için
 hem kendi rızamızla hem de farkında olmadan bu kültürün içerisine
 hapsediliyoruz.

Avrosentrizime en çarpıcı örnek olarak ülkemizdeki
 pizza satışlarını gösterebiliriz. Sadece bir ay içinde Kırklareli’de bulunan
 pizzacıların kuryelerini kaç kere gördüğünüzü bir düşünün. Ülkemizde ilk defa
 1989 yılında satılmaya başlanan pizzanın en başta neredeyse hiç alıcısı yoktu. 

Daha sonra 1991 yılında yayınlanmaya başlayan
 Ninja Kaplumbağalar çizgi filmi aracılığıyla ülkemizde pizza popüler hale geldi.
 1989 yılında piyasaya giren ve başarısız olan bu şirket Ninja Kaplumbağalar
 çizgi filminin tanınırlığının arttığını görerek ülkemiz piyasasına 1994 yılında
 tekrar girdi ve satış rekorları kırdı. Şehrimizde de bulunan bu pizza restoranını
 tahmin edebilmek çok da zor olmasa gerek.

&nbsp;Sadece
 avrosentrizim değil, üst kimlik olarak görülen her kültür aslında geleneksel
 bağları ve geleneksel kültürleri yok etme amacı taşır. Küreselleşme ve
 beraberinde getirdiği self-oryantalizm ile birlikte toplumlar da kendi isteği
 ile bir üst kimliğin tahakkümü altına giriyor. Bu sonsuz kısır döngünün
 kırılabilmesi için toplumlar kendi kültürlerinin, fikirlerinin, geleneklerinin
 önemini fark etmeli ve bu yolda yeni atılımlar gerçekleştirmelidir. Bizler de
 Kırklareli halkı olarak küreselleşme çatısı altında başka bir kültürün
 hegemonyası altına girmek yerine küresel açıdan gıpta edilen bir kültür yaratma
 çabasına girmeliyiz.

Ecem Sena Erbil